Ads by Google Ads by Google

Lata ina mae’a ta’amilosaga lakapi ae le’i i ai lava se talita

E le o toe umi se taimi mae’a le taamilosaga taitoa 15 a le Iuni Lakapi a Amerika Samoa (ASRU) o loo faagasolo i le taimi nei, peitai o lea lava e le o i ai se talita ua tuuina atu e faatino ai taamilosaga mo au ta’itasi mai le Iuni lakapi.

O le tula’i mai ai o lea faaletonu ua avea lea ma itu e ono faavaivaia ai manatu ma lagona o tagata e fiafia ma naunau i le taaloga, e pei ona taua e nisi o faiaoga ma tama taaalo i le Samoa News.

“O le i ai o le talita i soo se taaloga pe manumalo ai foi se au lakapi, o se tasi lea o itu e atili tupu ai lagona fiafia ma le naunau o se au e faaleleia a latou koleniga ma taumafai ina ia tumau pea i le latou au le talita,” o le tomumu lea a le isi tama taalo e fiafia i le taaloga lakapi.

“Kusa lava pe fai mai e ga o le laupapa ae ou ke kaukigo aku uso o le laupapa lega ga afua mai ai kulaga lelei ma le maualuga ua oo i ai le komai o gisi o alo Samoa i le kaaloga lakapi, lea ua avea ai i lakou ma feku pupula i le lalolagi i le lakapi,” o mafaufauga ia a se tasi o alii e faiaoga lagolago i se tasi o kalapu lakapi i le atunuu, e le’i finagalo e faailoa lona igoa.

Ae ina ua fesiligia le ASRU e uiga i lenei mataupu na taua ai e le Failautusi o le Iuni e faapea, o loo galulue pea le Iuni mo le fausiaina o le talita fou lea na folafola e le alii kovana e faagasolo ai taamilosaga a le Iuni i le tausaga lenei, ina ua le toe manaomia e le alii kovana le toe faaaogaina o le talita lea na mau i le au a Nuuuli, i le tuana’i ai o le faalavelave lea na fasi fa’amo’amo’a ai e sui o le au lakapi a Nuuuli le alii laufali i le taaloga e saili ai le siamupini ma Avele ia Iulai o le tausaga na te’a nei.

“E leai se mea e popole ai fua i le talita, o loo galulue le Iuni i le faatinoina o le tulaga lena ma o loo i ai le faamoemoe e tatau ona oo atu i le faaiuga o le taamilosaga ua maea ona fausia le talita ma tuuina atu loa i le au o le a mau ai,” o le saunoaga lea a Falefata Moli Lemana le failautusi a le ASRU.

Na faamaonia e Falefata lagona e pei ona faaalia e nisi o sui o kalapu lakapi e uiga i le tatau lea ona i ai o se talita, peita’i i lona lava talitonuga, e le o faatamala le ASRU i le faatinoina o le folafolaga sa tuuina atu mo le fausiaina o se talita fou, ae o loo galulue malosi ai pea lava ina ia faataunuu.

O le talita lea na faaaoga e faatino ai taamilosaga a kalapu lakapi i le atunuu, na tuuina atu e le afioga i le kovana sili ia Togiola Tulafono, o ia foi lea o le Taitaifono a le Iuni i le 2007, peitai na muta ona toe aloaia le talita lea ina ua maea le fonotaga a le ASRU ma kalapu lakapi i le atunuu i le masina o Iulai 2011 i le tuana’i ai o le faalavelave lea na manu’a ai le alii laufali mai Samoa, ma faia ai loa e Togiola le faaiuga e tuu ai pea le talita lea ia Nuuuli, ae o lea o le a toe fausia le isi talita fou.

E oo mai lava i le taimi nei o loo faatalitali pea kalapu lakapi i le taimi e maea ai le fausiaina o le talita fou ma tuu aloaia atu loa i le Iuni.

I le fonotaga lea na faia i le maea ai o le vevesi na manu’a ai le alii laufali, na avea ai le afioga i le alii sa avea ma Senatoa ua usufono ia Seui Laau Sr, e fai ma sui o le au a Nuuuli i le fonotaga a le Iuni, ma o iina na manino mai ai le finagalo sa i ai i le afioaga, o le au lava e mau ai le talita e nofo ai lava ia te i latou, peitai na saunoa Togiola, sei vagana ua sosoo manumalo e tolu a se au i le talita, ona faatoa tuu lea e fai ma latou.

O manu’a tigaina ai o le alii laufali ia Ponifasio Vasa na mafua ai ona taofia i le toese i Tafuna ni alii se toalima mai le kalapu lakapi a Nuuuli, ma tuuaia i lo latou faaoolima i le alii laufali, peitai o le taimi nei, o le toatasi o i latou ia ua toe faaui i tua e le malo moliaga faasaga ia te ia ma le faamoemoe e toe faila i se taimi o i luma, ae o le isi toafa ua maea ona o latou tali ioe i o latou moliaga, ma ua maea ona lau le faasalaga o le isi toatasi ae o le isi toatolu o loo faatali pea le aso e lau ai a latou faasalaga.

O le au a le afioaga o Fagatogo lea o loo mau ai le talita i le taimi nei, ina ua toe se’i ese atu mai le au a Avele na maua ai i nai vaiaso e le’i mamao atu.

Na taua e le faiaoga o le au a Avele ia Tommy Elisara e faapea, na se’i mai e lana au le talita mai ia Fagatogo i le ulua’i taaloga o le taamilosaga, ina ua faamaonia sa i ai tama taaalo na taaalo i le au a Fagatogo latou te le’i ausia aiaiga e mafai ai ona taaalo.

Ae ina maua sa i ai se tama taalo mai le kalapu a Avele na te lei ausia aiaiga e manaomia, na toe suia ai loa le faaiuga ma toe tuu atu le talita ia Fagatogo seia oo mai lava i le taimi nei.

O le itula e 3;00 i afiafi o aso Toonai o vaiaso taitasi e faia ai le taaloga o le talita, e taualuga ai taaloga a le Iuni i faaiuga o vaiaso.