24,730 TAGATA MAE'A INUMIA FUALA'AU MUMU TUTUPA - MANAOMIA LE 19,600 ONA INU

Ua tula'i mai le faitau aofai o le atunu'u ua mae'a inumia fuala'au o le Mumu Tutupa i le aotelega e 24,730 i latou ua fesoasoani ma avea ma fitafita o le autau e tete'e atu i le Mumu Tutupa i le atunu'u.

Peitai ua fa'ailoa mai, ina ia ausia lava le 80% o le aotelega o i latou o lo'o alaala i le atunu'u e tatau ona inumia fuala'au nei, e toe 19,600 i latou e tatau ona inu fuala'ai, ao le'i mae'a le aso Faraile 26 Oketopa, 2018.

"O le fa'afetai ia i latou uma e to'a 24,730 lea ua mae'a inumia fuala'au o le Mumu Tutupa, fa'apea fo'i le vasega o fanau a'oga ua mae'a sainia e latou matua pepa e fa'ataga ai ona inu fuala'au nei, lea ua o'o i ai le toe fa'alua o le fa'asologa a le aufaigaluega i le aso ananafi, a'o faia lea fonotaga ma le vasega o au fa'asalalau i le atunu'u, aua o lo'o faia pea le galuega, e le o mapu,” o se fa'amatalaga lea a le ali'i foma'i Dr. Saipale Fuimaono o le Matagaluega o le Soifua Maloloina (DoH).

"O i latou na ua tula'i mai, ua tau'ave fa'atasi le manulauti ia tineia lava le Ma'i Mumu Tutupa mai le atunu'u, aua ua mautinoa atoatoa, o lo'o i ai pea le mumu tutupa i o tatou lotoifale."

Na auai fo'i le susuga le Fomai Sili o lea matagaluega Dr Tamasoali'i Tufa, ma sa ia fa'ailoa, "E taua tele ona manino matua ma aiga, o lenei galuega e le o faia ona o se isi lava mea, a'o fa'atautaia ona o le manatu ina ia tineia a'ia'i le Mumu Tutupa mai o tatou aiga, ia leai se tamaititi Amerika Samoa e soifua ma le maasiasi pe fa'anoanoa ona o le tulaga ua o'o i lona tino, ua ulagia ai e le to'atele, ona ua tutupa."

Ua fa'ailoa mai, "O lo'o fa'asolo le galuega e tusa ma le faitau aofai o tagata sa lisia latou alaalafaga e nonofo ai o afio'aga na. Lea la ua o'o i lenei fa'ainumaga o fuala'au, o lo'o ta lava i tua le aofaiga o tagata e alaala i le afio'aga i lea faitauga o le atunu'u i le tausaga e 2010. Masalo ua matua eseese le aofaiga o tagata sa lisia lea afio'aga o nonofo ai, ma le taimi nei, o nisi na o fua fa'ale-fetaui o i ai mo le galuega o faia nei,” o se fa'apupulaga aloa'ia lea mai ia Aifili Tufa, o lo'o nafa ma le fuafuaga fa'alefa'anua o lo'o fa'atautaia aga'i i ai fa'amaumauga o i latou ua inumia fuala'au ma i latou e le'i inumia fuala'au mai nu'u ta'itasi.

Ua fa'ailoa maumaututu mai e le tama'ita'i foma'i mo le Faletalavai Dr Francine Amoa, "E matua leai lava se tasi ua fa'ailoa mai ua a'afia tele lona soifua maloloina ona o le inumia o fuala'au nei o le Mumu Tutupa. Afai fo'i e te niniva pe gagase tino, e na'o le 2 i le 4 itula e fa'apena ai oe, ona toe fo'i lava lea i le tulaga lelei atoatoa e pei ona i ai lou soifua maloloina."

O matua fo'i ma tagata matutua o lo'o inumia so'o se ituaiga fuala'au mo gasegase tumau o lo'o maua ai, fa'afesili pea le tama'ita'i Foma'i o Vaila'au mo togafitiga Dr Francine Amoa, e maua mai lava le tali, e le a'afia ai, aua ua mae'a faia atoatoa le suesuega a le itu o le tautua a le falema'i.

O i latou o lo'o fa'amama o latou toto, e le afaina fo'i i nei fuala'au e inumia mo le tineia o le Ma'i Mumu Tutupa. Ua toe fa'atagisia ai lava le vasega o matua, ina ia sainia le pepa e fa'ataga ai lou alo e 2 tasuaga aga'i atu i le 18 ina ia inumia latou fuala'au o le mumu tutupa i totonu o latou a'oga.

Mo fesili vala'au i le telefoni 770-1576 lea e mafai ona talia i le 24 itula o le aso atoa.

Aiga fo'i e le'i o'o atu i ai le tautua, e mafai lava ona vili lea numera ina ia faia tui o le tou aiga, e fa'ailoa patino i ai le nofoaga o i ai le tou fale, ma e fa'asino i ai le ala sa'o e o'o atu ai le auaunaga i lou aiga. Afai e to'atele, e mafai ona tasi le nofoaga ae o ane uma i ai lo outou nofo a tuaoi.

FA'AMANATU 25 TAUSAGA NATIONAL PARK O AMERIKA SAMOA

Ua fa'amanatuina le 25 tausaga talu ona fa'atuina le Laufanua Fa'asao o Amerika Samoa lea e fa'apa'aga ai ma le National Park of America.

Fa’ailoa mai e le ali'i Park Ranger mo Laufanua Fa'asao i le Manu'atele, Bryan Boatman, "Sa feutaga'i lava le Pulega ma le Aufaigaluega sinia a le Laufanua Fa'asao o Amerika Samoa i se ala e fa'amanatuina ai le 25 tausaga, peita'i ua filifili i latou e fa'ailoga ia i le fa'atautaia lea o se latou aso Safety Day,” i le Malae o le Suigaula a le Atuvasa i Utulei."

“Ua fa'aaogaina lea avanoa e toe tima'ia ai o tagata faigaluega uma, ae maise ai le malo o le matagaluega o lo'o tala fa'auto atu i so'o se Laufanua Fa'asao i le atunu'u, ina ia mataituina le saogalemu a'ia'i o i latou a'o fa'atautaia faiva e tautua ai i le Laufanua po'o Paka Fa'asao i Amerika Samoa,” o se fa'amatalaga auiliili lea a Boatman.

Sa tatala lo latou aso fa'apitoa e mataituina ai le saogalemu i le sauniga pu'upu'u ona fa'atautaia lea o le latou Talotaloga. Mae'a lea ona faia lea o latou faamalositino.

KONEFERENISI POLOKALAMA CLOSE UP-10 A'OGA MAUALULUGA

Ua amatalia le fonotaga mo le tolu aso a le Close Up i A'oga maualuluga e 6 a le Malo ma le 4 mai a'oga maualuluga tumaoti i le teritori, lea ua tauaofia nei i le Gov. Rex Lee Auditorium i Utulei. E to'a 80 ua tauaofia mo le fa'amoemoe e fa'atino ai le latou Koneferenisi i lenei tausaga.

E 6 mataupu ua filifilia ina ia latou fa'aali taofi i ai. Ua vala'aulia fo'i nisi o le vasega o fofoga fa'apitoa ina ia saunoa mo le fanau e fesoasoani i a latou folasaga ma manatu fa'aalia.

O nisi o nei mataupu sa va'aia ai: Le tulaga o le Tamaoaiga, ma ni ala e fa'alelelia atili ai mo le Atunu'u! Tulaga o le Siosiomaga ma a'afiaga o lo'o feagai ai atoa fo'i, ia taumafai fo'i e maua ni ala e fa'aleleia atili ai le siomaga.

Tulaga o le Soifua Maloloina ma ala e fa'aleleia atili ai le tautuaina o le soifua ma'ale'ale o le atunu'u. O le a le se gaoioiga e faia e le Malo, ina ia fa'aleleia atili ai le tautuaina o le Soifua o tagata lautele o le atunu'u?

O le tulaga o A'oga, po'o lelei ona fa'atautaia ma fa'ataoto fuafuaga o a'oa'oga i le atunu'u pe mana'omia ona suia ma fa'aleleia atili? E avatu uma lava mea ua tapena i ai le malo, atoa ai ma ni lape i le a'oa'oina o fanau i totonu o le fa'atulagaga o i ai.

O isi mataupu ua fa'atula'ia mai o le Tulaga o Vaega Fa'aupufai o Malo mo le tatou atunu'u. Po'o mana'omia se suiga i le ituaiga faigamalo a Amerika Samoa i lo la'ua va feagai ma le Malo tele o Amerika po'o lelei lava le aluga o iai?