Ads by Google Ads by Google

Tala I Vaifanua

MAUA LE FOMA'I MANU - AE LE LAISENE AMERIKA

 

Ua fa'ailoa e le Matagaluega o Fa'ato'aga, ua i ai le Foma'i Manu, ae le'i laisene o ia mai Amerika. O le foma’i lea e mai le malo o Samoa.

 

Ona o lea lava fitaituga, ua fa'ailoa mai ai e le Fa'atonu o Fa'ato'aga, Filifa'atali Mike Fuiava, "Ua le mafai ona ia fa'atinoa galuega e tatau ona ia faia e tusa o lona iloa o i ai nei, aua e tatau ona ia sailia muamua lona fa'atagaga tau laisene e tautua ai i le tatou teritori ma so'o se isi lava setete o Amerika. O lo ua tatalia nei lea fa'atagaga ona fa'ato'a galue loa lea o ia mo tatou fagafao ma Lafumanu."

 

Ona o le to'atele o sui ua fa'asea ma fa'alaua'itele fo'i manatu i ala o feso'ota'iga ma fa'asalauga ua faitau i ai le to'atele, o le ala lea o le toe fesiliga o le Fa'atonu o Fa'ato'aga i lea tulaga, ona ua leva fo'i o malaga ese atu le Fomai Manu sa tautua i le tatou malo nei ia Mati, 2018.

 

O nisi o fa'atuiese ua fa'ailoa mai, "E sese le togafitiga o la'u meaola, o le mea ea e iloa e lenei tagata le mea o ia faia, ae ua fa'afaigaluega i lea tofiga maualuga fo'i o lea vaega?"

 

O le tali mai le Fa'atonu, "E iloa lelei lava e le tatou foma'i manu lea ua fa'afaigaluega amata, Dr. Kenneth Lameta, ona faia le galuega. E ui ina e le'i laisene e galue ma fa'aaogaina vaila'au ua atofa ma fa'ataga e le Malo tele ona fa'aaogaina i meaola iinei, ae ua ia silafia lelei lava ona togafitia ma faia galuega ua agava'a ai."

 

"Ou te iloa fo'i ua le gata i le vasega o e gasolo mai mo lea tautua e fia maua, ae o'o lava fo'i i le aufaigaluega i lea itu o le tautua, o lo'o latou fa'asea lava fo'i i le tomai o lea ali'i foma'i manu.”

 

O Lameta sa fa'au'u mai i le aoga Faifa'ato'aga i Alafua, Samoa ona maua lea o le tusi pasi fa'afoma'i manu mai le Iunivesite o Filipaina. Na toe avea ma faia'iga i le Aoga Fa'ifa'ato'aga i Alafua ina ua mae'a mai lona aoga ua pasia lelei lona tusi foma'i manu.

 

Saunoa le fa'atonu, "O lo'o talosagaina le laisene galue ma togafitia toe faia ta'otoga o meaola fa'afagafao ma lafumanu o lenei alii foma'i manu mai le Health Regularoty Board, ae o le tiga lava o sui ua fa'asea, ona o lo ua i ai le foma'i manu i lona nofoa, ae le mafai ona ia faia taotoga ma galuega i le taimi nei, se'ia taua'aoina lona laisene lea. E pau lava le eseesega o i ai nei o lea foma'i manu ma isi, ona e le'i a'oga o ia i se a'oga i se Iunivesite i le Iunaite Setete, ae o vaila'au ma isi mea uma, e fa'aaoga lava mo i tatou i Amerika nei a tatou vaila'au mo togafitiga ua ua mua'i pasia e le USDA."

 

4% FANAU AOGA TAFUNA HIGH SCHOOL A'AFIA LE MA'I FATU RHD

 

Mai le A'oga Maualuga a Tafuna, na suesueina ai le 257 o tamaiti ma ua maua ane, e 4% o i latou ua fa'amaonia e a'afia o latou fatu pe ua maua i le Ma'i Fatu [RHD]. O le suesuega lea sa fa'ailoa muamua atu o lo'o ua fa'atautaia e le aumalaga o Foma'i Fa'apitoa ma ali'i e fa'aaogaina ma faitau masini e su'e ai le fatu na malaga mai mo lea fa'amoemoe.

 

Ona o le tulaga e le'i lava pepa e fa'ataga mai ai e Matua ona sailia fatu o latou fanau, ua mafua ai ona le sailia uma le to'a 1,330 o fanau a'oga. Ua na'o le kuata o i latou na sailia ae maua ai lea faitauga.

 

O le tausaga lona lua lea ua sau ai lea aumalaga suesue mo le gasegase o le fatu RHD, ma e o mai sa'o i latou mai le Mayo Clinic, ma ua latou faia lea auaunaga aoga tele i le fanau a'oga, ae tatau ona taua'aoina muamua fa'atagaga mai Matua mo nei sailiga i le fanau.

 

O i latou lava nei e tasi, ua atoa le 10 tausaga o lo'o latou faia suesuega o le Fatu i Samoa.

 

Ona o Amerika Samoa lea ua numera tasi fo'i i le Iunaite Setete ma le lalolagi atoa, i lea gasegase ua a'afia ai ona tupulaga talavou ma tagata matutua fo'i, o lea ua fa'ailoa ai e le ali'i foma'i fatu fa'apitoa Dr Michael Meyers, e tatau lava ona faia suesuega i le fanau i Amerika Samoa nei.

 

Ua galulue fa'atasi lava le aumalaga o foma'i fa'apitoa na malaga mai ma le vasega o foma'i uma i le tatou falema'i tele i Fagaalu i a latou asiasiga uma fa'apenei, e fetufa'i fo'i le silafia ma le faitauga lelei ma le sa'o o fa'amaumauga mai masini e fa'aaogaina o le su'eina o le fatu o le fanau talavou ma tagata matutua fo'i. Na fa'apa'aga fo'i le latou galulue fa'atasi ai ma Luisa Kuaea.

 

MALAGA MAI USCOAST GUARD MATAUPU A LE JUSTICE DEPARTMENT

 

O le vaiaso lenei sa taunu’u ai i le teritori sui sinia o le US Coast Guard, e fa’atalia se va’a oloa - Wise Honest - ua fa’amoemoe e taunu’u i American Samoa i se taimi o lenei vaiaso. O lea galuega a le Coast Guard o lo’o galulue fa’atasi ma le Matagaluega a le fetarale, le Justice Department.

 

“O le va’a oloa a le malo o North Korea, sa taofia i Indonesia i le tausaga ua mavae, ma ua fa'ailoa mai o le a toso mai i Amerika Samoa, ma ua fa'ailoa mai sa faia ai ni fefa'ataua'iga solitulafono,” o se tala lea a Amanda Wyrick, so’oupu a le Coast Guard.

 

O tu’uaiga fa’asaga i le “Wise Honest” e afua mai i maliliega fa’ataoto a le United Nations Security Council. Ona o lea solitulafono, ua talosagaina ai Justice Department i le fa’amasinoga fetarale i New York, e tamau tuuaiga fa’asaga i le Wise Honest ma ia taofia pea i lalo o le malosiaga a le malo tele.

 

O sui sinia a le Coast Guard ua i o tatou lotoifale ua fa’a ‘aupegaina i latou, ona o le puipuiga o tagata lautele, ae maise ai, le Uafu i Fagatogo.

 

"O le o'o mai o nei sui mai le US Coast Guard, aua ua mae'a iloa lelei e i latou mea ua aofia i lenei suesuega, atoa ai ma ala e fa'amaumauina ai, faapea fo'i ma le tapenaga o tagata faigaluega o le Uafu Tele i Fagatogo, i le mea e ao ina fai a'o fa'atautaia suesuega uma ma fa'amaumauga o lea va'a,” o se fa'amatalaga lea a Wyrick.

 

Fa’ailoa e Wyrick le galulue fa’atasi o i latou ma le malo o Amerika Samoa, ae maise le Puleaga a le Uafu, ina ia malu puipuia tulaga o le a i ai lea va’a i le teritori, ae maise le saogalemu o le atunu’u. E le’i mautinoa i le aso ananafi pe o afea e taunu’u ai i Pago Pago lea va’a oloa a le malo o North Korea.