Ads by Google Ads by Google

Tala otooto mai le Fa’amasinoga


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

FA’ALUPEGA TAVITA

 

O le ali’i e 45 tausaga le matua mai Samoa lea na maua i ai e sui o le Ofisa o Tiute se paipa tioata o loo i ai vaega o le pauta fa’asaina o le aisa i le malae va’alele i Tafuna, ua molia nei o ia e le malo i lona le usitaia lea o tulafono tau fualaau fa’asaina a le teritori.

 

O moliaga fa’asaga ia Faalupega Tavita, o le umia faasolitulafono lea o vaega o le pauta fa’asaina o le aisa, o le vaega D lea o solitulafono mamafa, lea e mafai ona fa’asala ai se tasi mo le umi e le itiiti ifo i le 5 tausaga ae le silia ma le 10 tausaga, pe faasala foi i le salatupe e le itiiti ifo i le $5,000 ae le silia ma le $20,000.

 

E $5,000 le vaega tupe lea ua fa’atulaga e le fa’amasinoga e totogi, ona fa’atoa mafai lea ona tatala le ua molia i tua. Afai e mafai ona tatala o ia i tua, ua faasa ona ia toe taumafai e fa’afesoota’i molimau a le malo i soo se aauala, fa’asa fo’i ona ia toe solia se tulafono, a ia tuuina atu ona pepa malaga e taofia e le loia a le malo, sei vagana ua mae’a lana mataupu ona fa’atoa mafai lea ona toe fa’afo’i atu ia te ia.

 

E pei ona taua i fa’amaumauga a le fa’amasinoga e fa’apea, o le aso 3 o Setema na ulufale mai ai Tavita i Amerika Samoa. A o fa’atinoina siaki masani a le Ofisa o Tiute i le malae va’alele, sa fa’afuase’i ona faia e le ta’ifau a le Ofisa o le Tiute se faailoilo masani, e fa’ailoa mai ai le masalomia o se tagata i fualaau fa’asaina.

 

O lea fa’ailoilo masani, na faia lea ina ua taunu’u le ta’ifau faapitoa a le Ofisa o Tiute i tafatafa o le ato pa’u a le ua molia ao tu o i ai le laina. Ina ua siaki e sui o le Ofisa o Tiute le ato pa’u a le ua molia, sa maua i ai se paipa tioata o loo to’a ai vaega papa’e o le pauta o le aisa.

 

Sa faia se siaki i vaega papa’e o le pauta na to’a i totonu o le paipa tioata, ma fa’amaonia ai, o vaega ia o le pauta fa’asaina o le aisa.

 

O le vaiaso fou lea ua fa’atulaga e faia ai le ulua’i iloiloga o le mataupu a Tavita i luma o le Fa’amasinoga Fa’aitumalo.

 

TOFU LE MATAUPU A IENISEI MATAUTIA I LE FA’AMASINOGA MAUALUGA

 

Ua tofu atu nei i luma o le fa’amasinoga maualuga le mataupu a le Tina na taumafai e ave faanana fualaau fa’asaina i totonu o le Toese i Tafuna, ina ua ia manatu e fa’aagafua ona aia tatau faaletulafono, ma taofia ai le fa’ataunu’uina o lana ulua’i iloiloga, ae tu’u sa’o atu loa lana mataupu e fa’ataunu’u sona iloiloga faapitoa i luma o le fa’amasinoga maualuga.

 

O le aso Faraile o le vaiaso na te’a nei na tula’i ai Ienisei Matautia i luma o le fa’amasinoga maualuga, ma ia teena ai moliaga mamafa e 2 o lo o tu’uaia ai o ia e le malo. O ia moliaga e aofia ai le umia faasolitulafono o vaega o le pauta fa’asaina ma le fa’amoemoe e tulei pe fa’atau atu i isi tagata, atoa ai ma le moliaga mamafa o lona umia fa’asolitulafono lea o vaega o le pauta fa’asaina o le aisa.

 

O le aso 16 o Novema 2018 lea ua fa’atulaga e faia ai le ulua’i iloiloga a Matautia i luma o le fa’amasinoga maualuga.

 

O lo o taofia pea o ia i le toese i Tafuna se’i vagana ua ia totogi le tupe e $10,000 ua fa’atulaga e le fa’amasinoga, ona fa’atoa mafai lea ona tatala o ia i tua.

 

FA’ASA SE ALI’I ONA TOE TU I LE MAKETI I FAGATOGO

 

O le ali’i e 26 tausaga le matua lea na ta’usala e le fa’amasinoga fa’aitumalo i le moliaga mama o le faaoolima i le tulaga tolu, atoa ai ma le fa’atupu vevesi i nofoaga faitele, ua faasa e le fa’amasinoga o ia ona toe tu ona vae i totonu o le maketi i Fagatogo, o se tasi lea o tuutuuga o lana nofovaavaaia e 12 masina.

 

Na faatoese le ali’i o William Fetuao i le fa’amasinoga e tusa ai o lana solitulafono sa faia, ma ia talosagaina ai se isi avanoa mo ia. Na taua e le ua molia e fa’apea, o lona ‘ona i le aso na tula’i mai ai le fa’alavelave na mafua ai ona ia faaoolima i le ali’i na a’afia.

 

Na taua e le malo e fa’apea, o se Tama fai fa’atoaga e 56 tausaga le matua na a’afia i lenei solitulafono, ina ua tu’i e le ua molia ma pau i lalo i totonu o le maketi. O le vevesi na tula’i mai ina ua tago le ua molia ua aumai se talo mai totonu o ato talo a le na a’afia o loo fa’atau, ma togi ai le isi ali’i sa la pisa i fafo o le maketi. E tupu lea tulaga ae o le taimi lea o lo o ‘ona ai le ua molia.

 

Na fa’asea le na a’afia ia Fetuao ma fesili i ai, pe aisea na ia tago ai fua i ana talo ma togi ai le ali’i na la pisa. Na faliu mai Fetuao ma ia tu’iina loa le na a’afia ma pua ai i lalo.

 

O ni isi o tuutuuga o le nofovaavaaia a Fetuao, e le gata e auai i aoaoga e fa’atonutonu ai le ita ma le tagofia o le ‘ava malosi, ae ua fa’asa fo’i ona toe tu ona vae i le maketi i Fagatogo.