Ads by Google Ads by Google

Tala otooto o Fa’amasinoga


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

MOLIA SE ALI’I I LONA FA’AOOLIMA I LONA TO’ALUA

 

O le vaiaso na te’a nei na pu’e fa’apagota ai e Leoleo se ali’i mai Tafuna, ona o tu’uaiga i lona fa’ao’olima lea i lona to’alua a o matamata i ai lana fanau e to’atolu. O lenei fa’alavelave na tula’i mai i le afiafi o Tesema 6, 2018, ma faila ai loa e le Tina na a’afia sana tagi i le Ofisa o Leoleo i Tafuna fa’asaga i lona to’alua.

 

Na taua e le Tina na a’afia i Leoleo e fa’apea, ua le lava le ola pologa i le fasi soo o ia i vaiaso uma e lona to’alua, aemaise lava pe a manava atu i le fale e ‘ona. Sa ia taua i Leoleo e faapea, na amata mai lava uiga saua a lona to’alua ia te ia talu mai le ulua’i taimi na fa’atoa la nonofo ai, o lea lava e fa’aauau seia oo mai i le taimi nei.

 

O le fa’alavelave e pei ona fasi ai o ia, na mafua mai ina ua ita lona to’alua i lona ave o le tupe e $20 sa totoe i lana ato e tali atu ai i manaoga a le Ekalesia. Na manava atu lona to’alua ma fesili ia te ia poo fea le tupe sa ia tuu atu e fa’atau ai mea’ai a lana fanau, ae sa ia tali i ai, ua uma ona ia ave le tupe sa totoe i saoga tupe a le aulotu.

 

Na ita lona to’alua ia te ia ma ia tu’iina ai lona gutu ma pau ai i lalo. Sa fa’aauau lana gaioiga i lona futi o lona ulu ma po ona foliga, a o matamata i ai lana fanau. Sa ia taua fo’i le isi fasiga o ia i le vaiaso i ona tua atu, lea na mafua ai ona fula lona mata.

 

Na aga’i atu Leoleo ma pu’e fa’apagota mai le ua molia mai le fale o lona uso matua i Vaitogi na sola i ai, ma auina atu loa o ia i le Ofisa o Leoleo i Tafuna mo suesuega. Ina ua mae’a ona faitau aia tatau o le ali’i ua molia, sa faailoa e le ua molia i Leoleo, e leai sa latou feau e fesiligia ai fua o ia e tusa ai o le vevesi na tula’i mai i le va o ia ma lona to’alua.

 

Sa ia taua atili i Leoleo e fa’apea, e le o se taimi muamua lenei ua faia ai e lona to’alua le amio lea, o lona avatu o tupe e fa’atau ai mea’ai a lana fanau ae nofo ma fa’aaoga e fa’atau ai ana sikaleti faapea ai ma isi lava mau mea. Sa ia fa’aalia atili i Leoleo lana fuafuaga ua leva ona i ai, o le alu ese lea ma le la aiga ona ua le lava i amioga a lona to’alua, ae o loo faigata lava ona o lana fanau e to’atolu.

 

Na teena e le ua molia moliaga mama e 2 o le faaoolima i le tulaga tolu atoa ai ma le fa’atupu vevesi i totonu o lona aiga ua faila e le malo fa’asaga ia te ia, ina ua tula’i i luma o le Fa’amasinoga Fa’aitumalo i le vaiaso na te’a nei.

 

I le mae’a ai o lana ulua’i iloiloga, na faia ai loa e le afioga i le ali’i Fa’amasino ia Fiti Sunia le faaiuga e tatala o ia i tua e aunoa ma se tupe e totogi, i lalo o tuutuuga e ao ona ia usita’i i ai. O ni isi o ia tuutuuga e aofia ai le le mafai lea ona ia toe fa’afesoota’iina lona to’alua ma lana fanau i soo se auala, a ia saili se isi nofoaga e nofo ai mo le taimi nei, se’i vagana ua toe tuuina atu se isi poloaiga a le fa’amasinoga. E le mafai ona ia toe tagofia le ‘ava malosi poo fualaau faasaina, a ia avea o ia ma tagatanu’u e tausi i tulafono a le malo i taimi uma.

 

O le aso 18 o Ianuari o le tausaga fou lea ua fa’atulaga e toe tula’i ai le ua molia.

 

POLOAINA LE TUSI SAISAI E LOKA MAI AI TAUTUA LETASI

 

O le aso Faraile na te’a nei na poloaina ai e le afioga i le Fa’amasino Sili ia Michael Kruse se tusi saisai e pu’e fa’apagota mai ai le ali’i o Tautua Letasi, ona o tu’uaiga i lona le usitaia lea o tuutuuga na tatala ai o ia i tua e fa’atali ai lana fa’amasinoga autu lea ua fa’atulaga mo le aso Gafua o le vaisao fou, Tesema 17, 2018.

 

O le aso Faraile na te’a nei na fa’atulaga e faia ai se iloiloga faapitoa a Letasi i luma o le fa’amasinoga maualuga. O lea iloiloga na fa’avae mai lea i se talosaga na faila e le Ofisa Faanofovaavaaia, ina ua le usitaia e Letasi tuutuuga o loo tatala ai o ia i tua, o le alu lea e vaai lana loia i aso Gafua o vaiaso ta’itasi, atoa ai ma le alu e vaai le Ofisa Faanofovaavaaia fa’atasi i le masina mo ana suega e iloa ai, na te le o toe tagofia le ava malosi poo fualaau fa’asaina.

 

E lei i ai Letasi i totonu o le potu fa’amasino ina ua valaau lona igoa i le aso Faraile na te’a nei. Na fesili ia Kruse i lana loia ia Michael White poo fea o i ai le ua molia, ae na tali le ali’i loia, ua fiu lona ofisa e fa’afesoota’i ae ua le toe tali atu.

 

Na faamanatu e Kruse ia White tuutuuga na fa’atulaga e le fa’amasinoga e usita’i ai Letasi a o tatala ai o ia i tua, ae talu ai ua le usita’i, ua tuuina atu ai loa le tusi saisai e saili mai ai o ia i luma o le fa’amasinoga.

 

FAAIU I LE FALEPUIPUI LE MISA E MAFUA I LE FANUA

 

Na fa’ai’u i le falepuipu i Tafuna se vevesi a ni aiga se to’alua na tula’i mai i Pava’ia’i i le vaiaso na te’a nei, e mafua mai i se fanua. O le vevesi e pei ona taua i le tagi a le malo na tula’i mai ina ua fa’aaoga e le isi aiga le fanua e toto ai a latou fa’atoaga, ae na avea ma itu na le fiafia ai le isi aiga.

 

O i laua e to’alua na taofia e Leoleo i le falepuipui i le vaiaso na te’a nei e aofia ai Aleluia Tuifaiga, o se ali’i e 45 tausaga le matua ma Taupaolo William, o se Tina e 46 tausaga lona matua.

 

Na taua e le malo i le latou tagi e fa’apea, o le vevesi na mafua mai ina ua alu le tama a William ma toto lana toga fa’i i le fanua o le uso a Tuifaiga. Na alu atu Tuifaiga ma fai i le ali’i e ana le toga fa’i e aua ne’i toe alu e soli le fanua. Na alu le ali’i lea ma ta’u i lona Tina o William le tala a Tuifaiga, ma sau ai loa William ma amata le la vevesi ma Tuifaiga, seia oo ina tu’i e William le gutu o Tuifaiga toe sasa o ia i le ogalaau.

 

Na ita Tuifaiga i le gaioiga a William sa fai atu ia te ia, ae sa faigata ona ia talu atu i ai ona o ia o le fafine, o le mafua’aga lea na alu ai loa Tuifaiga i le fale o William ma fasi le tama a William ina ia totogi ai le faaoolima atu o William ia te ia.

 

O le mae’a ai ona fesiligia e Leoleo o i latou uma sa a’afia i lenei mataupu, na taofia ai loa Tuifaiga ma William i le toese i Tafuna e faatali ai le taimi e valaau ai a laua mataupu i luma o le Fa’amasinoga Fa’aitumalo.

 

Na teena e i laua ua molia moliaga mama ta’i 2 o le faaoolima i le tulaga tolu atoa ai ma le fa’atupu vevesi i nofoaga faitele, ma ua toe tatalaina i tua i laua e fa’atali ai le aso e toe valaau ai a laua mataupu.

 

O tuutuuga ua tatala ai i laua i tua e aofia ai le aua lea ne’i toe fa’atupuina se vevesi i le lotoifale o aiga e lua, e le mafai ona toe solia le fanua o loo vevesi ai, ma ia avea i laua o ni tagatanu’u e tausisi i tulafono a le malo.