Solofua le moliaga pito sili ona mamafa fa’asaga ia Siaumau
A o le i tuuina atu le mataupu a Thomas Siaumau e iloilo e ali’i ma tama’ita’i iloilo iuga, na faia e le afioga i le ali’i Fa’amasino Sili laglago ia Fiti Sunia le faaiuga e solofua ai le moliaga pito sili ona mamafa sa tu’uaia ai le ua molia, le moliaga o le taumafai lea e fasioti tagata i le tulaga muamua.
I lona solofua ai o le moliaga pito sili ona mamafa fa’asaga ia Siaumau, sa ia teena ai le talosaga a le loia a Siaumau ia Richard deSaulles, ina ia solofua le moliaga 3 ma le 5 o loo i le pepa o le tagi sa fa’aulu e le malo. O ia moliaga e aofia ai le fa’aleaga meatotino i le tulaga muamua, faapea ai ma le umia faasolitulafono o se aupega mata’utia.
Ina ua amata taualumaga o le fa’amasinoga i le aso lona 6, sa talosaga ai loa le itu a Siaumau ina ia solofua moliaga e lua e pei ona taua, ona e le o lava ni mau faamaonia a le malo latou te lagolagoina ai ia moliaga.
Na taua e deSaulles i le fa’amasinoga, talu lava ona amata mai le fa’amasinoga i le vaiaso ua mavae, e leai ma se mau fa’amaonia ua mafai e le malo ona tuuina atu i luma o le fa’amasinoga e lagolagoina ai tuuaiga faapea sa ia umia se fana, atoa ai ma lona faaleagaina o moli i totonu o le malae Baseball i Tafuna.
Na finau deSaulles e fa’apea, na pau le molimau na mafai ona tuuina atu i luma o le vaega iloilo iuga, o le molimau a le Faatonusili o le Matagaluega o Paka ma Malaetaalo a le malo, susuga Kenneth Tupua, lea sa ia faamaonia i luma o le fa’amasinoga, e $12,800 le tupe na fa’aalu e toe fa’alelei ai moli sa fa’aleagaina i le malae Baseball.
Na tete’e malosi le loia a le malo i le talosaga a le itu tete’e. Na taua e le tama’ita’i loia sili lagolago ia Christy Dunn e faapea, o loo manino i molimau a le malo le soli e le ua molia o le tulafono, e ala i lona umia fa’asolitulafono o se a’upega ma fana ai le ta’avale leoleo, atoa ai fo’i ma lona umia o se aupega mata’utia ma tafana ai i lalo moli i le malae Baseball i Tafuna.
Saunoa Sunia e faapea, e ese moliaga ia e finau mai ai loia ina ia solofua, ese le moliaga lea o loo silasila i ai le fa’amasinoga. I le moliaga o le taumafai e fasioti se tagata i le tulaga muamua, na fa’amanino e Sunia e fa’apea, e leai ni mau fa’amaonia ua i luma o le fa’amasinoga e fa’amaonia ai, sa i ai se taumafaiga fuafua lelei a Siaumau e fasioti le Leoleo sa i totonu o le ta’avale i le taimi na ia tafanaina ai le ta’avale.
I lea tulaga, e talitonu ai le fa’amasinoga, e le tatau ona tuuina atu lea moliaga i luma o le vaega iloilo iuga, ina nei avea ma itu e faigata ai la latou filifiliga. Ona o mafua’aga e pei ona taua, sa solofua ai loa e le fa’amasinoga le moliaga o le taumafai e fasioti se tagata i le tulaga muamua.
Ae mo moliaga e 2 e pei ona finau le itu tete’e e solofua, na teena e le fa’amasinoga. Saunoa Sunia e fa’apea, o lo o i ai molimau e lagolagoina ai le fa’aleagaina e le ua molia o moli i totonu o le malae Baseball i Tafuna.
“Sa taua i le fa’amatalaga a le molimau autu a le malo, e le gata sa fana e le ua molia le ta’avale a leoleo, ae sa ia faapapa solo fo’i lana fana. O lea fo’i na faamaonia mai e molimau, e silia i le ta’i $1,000 sa fa’aleleia ai moli faapea ai ma le ta’avale a leoleo na fa’aleagaina,” o le saunoaga lea a Sunia.
Na siitia e Sunia le mataupu i le va o le malo o Amerika Samoa ma Richard Majhor i le 2006. I lea fa’amasinoga, sa tuu atu ai e le fa’amasinoga le galuega i le vaega iloilo iuga latou te faia le faaiuga o le tagi sa faia fa’asaga ia Majhor, ae faaleaogaina ai le talosaga a le itu tete’e ina ia solofua moliaga fa’asaga i le ua molia.
MOLIMAU A LE ITU TETE’E
E na o le to’atolu lava molimau a le itu tete’e na valaau i lenei mataupu. O ia molimau e aofia ai ni tagatanu’u se to’alua, faapea ai ma le ali’i leoleo sa autu ia i le suesueina o lenei mataupu, le susuga ia Det. Savelio Vaofanua.
Na taua e le molimau muamua a le itu tete’e e 18 tausaga le matua ia T.A i le po o le aso 14 o Tesema 2017, sa latou tafafao ai ma ana uo i luma o le faleoloa o le Jimmy Mart i Tafuna. O ana uo sa i ai i lea tafaoga e aofia ai ma le ali’i o J.M le molimau autu a le malo.
I le itula e 8:30 i le afiafi lea, na taua ai e le molimau a le itu tete’e ia T.A lo latou tuua o le nofoaga i luma o le faleoloa o le Jimmy Mart ae latou aga’i atu i le fale o le isi o ana uo e oti ai o latou ulu.
Na fesili deSaulles ia T.A pe na latou o ma J.M e oti a latou ulu i le fale o le isi ana uo i tua o le Stadium i Tafuna, na tali le molimau, “E leai, matou te o ese atu ma luma o le faleoloa o loo tau tulimoe ai J.M, ae ina ua matou toe fo’i mai pe tusa o le tuana’i ai o le itula e tasi, o loo ai pea lava J.M i luma o le faleoloa o loo tau tulimoe atu ai lava,” o le molimau lea a T.A i luma o le vaega iloilo iuga.
Pe tusa o le itula e 11:00 i le po lava lea, na taua ai e T.A lo latou tuua o luma o le Jimmy Mart ae latou fo’i i o latou aiga, ae ta’atia ai lava J.M i luma o le faleoloa o loo moe ai.
Ina ua fesiligia e deSaulles ia Det. Vaofanua i le latou osofaiga sa faia i le fale o Siaumau e saili ai ni a’upega, na tali le ali’i leoleo, e leai ma se a’upega na maua i lea osofaiga, e oo lava fo’i i ni pulufana, e leai ma se mau fa’amaonia na mafai ona latou maua e fesoota’i ai Siaumau i lenei mataupu.
Na toe fesili deSaulles ia Det. Vaofanua, pe sa’o lana fa’amatalaga pe a fa’apea, talu ai e leai ma se mau fa’amaonia na maua e le malo e lagolago ai le latou tagi fa’asaga ia Siaumau, na pau le molimau lea ua fa’alagolago tasi i ai le malo i le latou tagi, o le fa’amatalaga a le ali’i o J.M.
Na tali le susuga a J.M e fa’apea, “E sa’o lelei, e ui e lei maua ni fana ma ni pulu fana e fa’afesoota’i ai Siaumau i lenei fa’alavelave, peita’i o le fa’amatalaga a le molimau e to’atasi lea ua talitonu ai le malo, o le auala tonu lea e fa’afeso’ota’i ai le ua molia i lenei mataupu”.