Ads by Google Ads by Google

Solofua moliaga faia uiga mataga fa’asaga i se ali’i ave pasi


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

O le vaiaso na te’a nei na solofua ai e le Fa’amasinoga Maualuga le tagi a le malo sa faia fa’asaga i se ali’i ave pasi i le faia lea o uiga mataga fa’asaga i se tama’ita’i aoga e 15 tausaga le matua, ina ua le mafai e le malo ona tuuina atu mau e lagolagoina ai la latou tagi fa’asaga i lenei mataupu.

 

O le vaiaso nei lea na fa’atulaga e amata aloaia ai le fa’amasinoga autu a le ali’i o Kirisimasi Faumui.

 

O se Iloiloga Faapitoa sa valaauina i luma o le afioga i le ali’i Fa’amasino ia Elvis P. Patea i le aso Gafua o le vaiaso na te’a nei, e iloilo ai pe mafai ona fa’ataga le molimau fou a le malo lea na fuafua e valaauina i le taimi o le fa’amasinoga autu i le vaiaso nei.

 

O le ali’i Loia Fautua mo tagata lautele ia Michael White sa tula’i mo Faumui, ae o le ali’i Loia Sili lagolago ia Woodrow Pengelly na tula’i mo le malo o Amerika Samoa.

 

Ina ua valaau le mataupu i le aso Gafua o le vaiaso na te’a nei, na fa’ailoa ai loa e le itu a le malo i le fa’amasinoga, le mae’a lea ona faila o se latou talosaga e solofua ai le tagi fa’asaga ia Faumui. E mafua lea tagi e pei ona taua e le loia a le malo, ua latou manatu, e le mafai ona latou fa’amaonia le tagi fa’asaga ia Faumui pe afai e le fa’ataga le latou molimau fou ona molimau.

 

E le i tete’e White i le talosaga a le malo. O le mae’a ai ona fa’afofoga o le fa’amasinoga i le folasaga a le malo, na talia ai loa e Patea le talosaga e solofua le tagi sa faia fa’asaga ia Faumui.

 

A o le i faia le Iloiloga Faapitoa lea sa faia i le aso Gafua o le vaiaso na te’a nei, sa faia le isi Iloiloga Faapitoa i le 2 vaiaso i ona tua atu e uiga lava i lenei mataupu, aemaise ai, sa fia maua e le Fa’amasinoga pe ua sauni itu e lua i le fa’amasinoga autu lea sa fuafua e amata aloaia i le vaiaso nei.

 

Ina ua valaau le ulua’i Iloiloga Faapitoa i le 2 vaiaso talu ai, sa fa’ailoa ai loa e le itu a le malo sa latou fuafuaga ua i ai, i le valaauina lea o se latou molimau faapitoa mai fafo e molimau mo le latou itu.

 

O lea tagata e pei ona faailoa e le itu a le malo, o se tagata ua i ai lona agava’a faapitoa i tulaga o fa’alavelave e a’afia ai fanau tama’ita’i talavou i faiga fa’asolitulafono. O le a tuuina mai fo’i e le molimau faapitoa lea a le malo lana molimau e fa’avae i lona tomai atoa ai ma aoaoga sa ia maua e fesoasoani ai i le malo e fa’amaonia le latou tagi.

 

Na matua tete’e le loia a Faumui i le fuafuaga faafuase’i a le malo. Na taua e White e fa’apea, e fa’ateia o ia ina ua faalogo atu, e i ai le molimau faapitoa a le malo lea ua faamoemoe e valaau i le taimi o le fa’amasinoga autu, ae leai ma se fa’ailoa atu e le malo ia te ia o lea fuafuaga.

 

Na faailoa e White e fa’apea, afai e i ai se molimau faapitoa a le malo ua fuafua e valaau, sa tatau ona vave faailoa atu ia te ia ma lana itu, ina ia latou malamalama ai fo’i, aemaise ai lava, e tatau ona latou iloa poo ai lea molimau faapitoa, ae a fo’i ituaiga aoaoga ma agava’a o loo ia te ia.

 

O le itu taua na faailoa e White i le fa’amasinoga, sa tatau i le malo ona vave faailoa atu le latou molimau faapitoa lea, ma tuu atu se ripoti e fa’atatau i lona tala’aga, ina ia mafai ai ona ia tuuina atu lea ripoti i ana fo’i tagata faapitoa latou te iloilo ma vaavaai i ai, pe talafeagai ona talia lea tagata e molimau mo le malo.

 

Na talosaga White i le fa’amasinoga ina ia teena le finauga a le malo, mo le valaauina lea o le latou molimau faapitoa i le taimi o le fa’amasinoga.

 

Na faailoa e Patea ia Pengelly e fa’apea, sa tatau ona ia faailoa atu le tulaga e faatatau i le molimau faapitoa a le malo, i le iloiloga lea na faia i le masina o Aperila o le tausaga nei, lea na faamautu uma ai e le fa’amasinoga ma itu e lua faamaumauga uma e manaomia mo le fa’amasinoga autu.

 

Ona o lea tulaga, na faatulaga ai loa e Patea le Iloiloga Faapitoa lona lua lea na valaauina i le aso Gafua o le vaiaso na te’a nei, e iloilo ai pe agava’a ona valaau le molimau faapitoa a le malo i le taimi o le fa’amasinoga.

 

Na fa’atonuina fo’i e Patea le itu a le malo ina ia auai le latou molimau faapitoa i le iloiloga na faatulaga i le aso Gafua o le vaiaso na te’a nei.

 

Ina ua valaau le mataupu a Faumui i le aso Gafua o le vaiaso na te’a nei, e lei auai le molimau faapitoa a le malo, ae na talosaga ai loa le malo i le fa’amasinoga ina ia solofua le tagi fa’asaga ia Faumui.

 

Na tu’uaia e le malo ia Faumui i moliaga mamafa e 2 o le faia o uiga fa’asotoma; 2 moliaga o le faia o uiga mataga fa’afeusuaiga; 3 moliaga o le tagofia o itutino o se tama’ita’i e le fa’aipoipo i ai i le tulaga muamua; tagi le moliaga o le fai’aiga ma se tama’ita’i e laititi i lalo o le tulafono, ma le moliaga e tasi o le fa’aoolima mataga.

 

O le tagi fa’asaga i lenei ali’i ave pasi sa faila i le ofisa o Leoleo i le masina o Aperila 2017, ina ua faila e le tama’ita’i na a’afia ma lona Tina se la tagi fa’asaga ia Faumui.

 

Na taua e le tama’ita’i e 15 tausaga le matua i Leoleo e fa’apea, o le masina o Aokuso 2015 na amata mai ai le la mafutaga fa’aleulugali’i ma Faumui, i le taimi a o i ai o ia i le vasega 8. I le taimi o lea mafutaga e pei ona taua e le tama’ita’i na a’afia i Leoleo, sa fa’atau ai e Faumui le tele o meaalofa mo ia e aofia ai ma se telefoni, ina ia mafai ai ona la fesoota’i.

 

E silia i le fa’a 5 ona feusua’i le ali’i ave pasi e 50 tausaga le matua ma lenei tama’ita’i laititi e 15 tausaga le matua, e pei ona taua i fa’amaumauga a le Fa’masinoga. O lea mafutaga fa’a feusuaiga na amata mai i le masina o Aokuso 2015 seia oo mai i le masina o Fepuari 2016.

 

Na taua i fa’amaumauga a le fa’amasinoga e fa’apea, na teena e Faumui le i ai lea o se mafutaga fa’aleulugali’i i le va o ia ma le tama’ita’i na a’afia, ae ina ua fa’ailoa i ai e Leoleo  ua mae’a ona latou faitauina a laua tusitusiga i luga o le Facebook, na ioe ai loa Faumui i Leoleo, e sa’o sa faia se la mafutaga fa’aleulugali’i ma le na a’afia, lea na amata mai i le masina o Aperila o le 2016.

 

Na ioe Faumui i Leoleo, sa ia fa’atuaina ni meaalofa mo le tama’ita’i aoga e aofia ai lavalava, seevae ma meaai, ona e le gafatia e le aiga ona fa’atau ia mea mo ia.

 

Sa ia ioeina fo’i i Leoleo lona tusi i le tama’ita’i e fa’aaoga ai le telefoni ma le Facebook, e siaki poo manuia mai o ia. Sa ia ioeina fo’i i Leoleo e fa’apea, sa la kisi ma le tama’ita’i, ae la te lei momoe.

 

Na musu Faumui e tuuina atu sana fa’amatalaga tusitusia i Leoleo e tusa ai o lenei mataupu.