Ads by Google Ads by Google

Manatu Fa'aalia e Nisi Aufaipisinisi Fale'aiga

Ina ua vala'auina i latou o e faipisinisi Fale'aiga i le atunu'u e auai i le fonotaga e talanoaina ai le tulaga o Mea Tausami Paleni a le Koalisi DOH Tobacco Diabetes i le latou ofisa i Faga'alu, sa fa'amaonia lo latou naunau e fia fa'alogo ma fefa'asoa'i fo'i lagona e tusa o lea manulauti, aua o le latou matafaioi tausi lea i aso ta'itasi, i le tautuaina o le atunu'u.

 

O le sui na tapenaina le folasaga mo Mea Taumafa Paleni, o le tama'ita'i o lo'o nafa ma le va'aiga toto'a o mea'ai paleni mo le Polokalama o mea'ai a le fanau a'oga,  Sapi Galea'i.

 

Peita'i o le aofia na fa'atasi o sui o le Koalisi DOH Tobacco Diabetes, ma nisi fo'i na vala'aulia fa'apitoa o pa'aga a le Koalisi, Tausala Lalelei o Amerika Samoa, Magalita Johnson ma sui fo'i o le mamalu lautele o le atunu'u fa'atasi ai ma le Vaega o lo'o va'aia toto'a le Gasegase Ma'i Suka i le tatou falema'i tele i Faga'alu.

 

Ina ua fa'atutu manatu tau mea'ai ua gaosia ma fa'atau atu e fale'aiga i tagata, ua mafua ai ona fa'ateleina tagata e po'ia i gasegase, ona o lo'o tele le ga'o e gaosia ai mea taumafa, ma isi lava mea uma, e i ai nisi na tete'e o latou taofi i lea mau.

 

"O le mea'ai ua mae'a lisia mai i le fa'asologa o mea tausami e mafai ona gaosia mo oe. Afai lava la o le a okaina le mea'ai e tele ai le ga'o ma na mea uma, o ia lava lea. Aua ua gaosia mea'ai ina ia mafai ona talia mana'oga o nisi e to'atele, ia maua fo'i le tupe ma ia alumia mea tausami a le fale'aiga, ia olaola le pisinisi,” o le manatu fa'aalia lea o se tasi o le auusufono i lea taeao.

 

O nisi o manatu sa fa'aalia, na fa'apea ai, "Ia taumafai le vasega o e fai fale'aiga ina ia fa'alauiloa fa'alaua'itele i nusipepa ma leitio, latou mea'ai o lo'o aofia i le lisi o mea'ai paleni. Mea'ai nei e gaosia ae ua tele ina gaosia mai fuala'au 'aina ma fuala'au 'aina mata. O le i'a ma le moa ae le falaia ae na'o na tao."

 

Ua i ai le avanoa e fa'aalia ai manatu o le au faipisinisi fale'aiga ma sa fa'aalia le taofi o le Sui e ona l fale'aiga o le Sunny's i Nuuuli, "O le a ou fa'atonuina le 'au kuka ina ia le so'ona fa'aaogaina le masima saina i mea'ai, ae maise ia fa'aitiitia le ga'o e gaosia ai kuka, ma o le a fa'atele fo'i kuka e tu'uina i ai fuala'au 'aina. Peita'i e to'atele lava le vaega o tagata fa'atau, e manana'o ia kuka mai le tapuvae pua'a, kuka mai le Mamoe tao, kuka mai le Povi Masima. O mea'ai alumia lava na i le tele o aso, ae to'atele lava fo'i o e gasolo atu, e le tino pa'e'e, e tino lelei lava!"

 

Mai le Shan J's i Malaeimi, sa saunoa ai fo'i le tama'ita'i e ona lea fale'aiga, "O le tele o atunu'u sa ou kuka ai a'o le'i o'o mai i Amerika Samoa, sa matele tagata uma i le 'ai salati fuala'au 'aina, peita'i o i tatou iinei, ua tau le alu 'aina na, e matele lava ia falai mamoe, falai siusiupipi atoa, BBQ ma mea'ai lololo. Afai ae le faia nei taumafa, atonu e le maua nisi e o atu mai le vasega o tagata Samoa moni lava. E fiafia matou e gaosia mea'ai e fiafia i ai le atunu'u, ia fa'ailoa afu fo'i ia i latou, e fia tautuaina e i matou i latou i o latou laufanua."

 

I le McDonalds, na malaga atu le latou Pule i fale'aiga e tolu, Samoa, Fagatogo ma Tafuna mo lona sao i lea fonotaga taua. Ua fa'ailoa e ia, "E ui ina faigata, ae ua outou silafia ua mae'a suia le lisi o mea'ai ua mafai ona ofo mai e le McDonalds. Ua i ai mea'ai ua saunia fa'apitoa ona o le fofoga taumafa o le atunu'u ua taumafai ia suia i mea'ai paleni. Lea ua saunia le salati, ua i ai ma meainu suamalie gaosia ia paleni ma le tagata e tausia le tino lelei. Ae le atoatoa lava ni i'a i le la o si o'u va'a, e tatau lava ona i ai mea'ai tuai e fiafia i ai le to'atele. Ua i ai foi le polesi, ua pule mai oe i le fa'asuamalie pe leai. Ua suia fo'i le vaiinu o le mea'ai a le fanau, ma ua suia le tausami mo i latou. Peita'i, e matele ina tu'uaia i matou i nisi mea, e aofia ai le fries, ia ae ua silafia, o Samoa lava latou ma le latou fofoga taumafa, e le suia gofie. Ua masani i tatou uma i tausami e susua i le taumafa ua tatou fiafia i ai, o lo'o tumau pea i luga o le lisi o mea'ai e gaosia. Afai e te mana'o pea i ai, e avatu lava ia te oe. Ia mau lou loto e toe asiasi mai, ma ia alumia ai lenei fo'i pisinisi i ana tausami saunia mo outou le mamalu lautele.”

 

Ina ua maua le toe avanoa o le sui faasalalau a le Nusipepa mo sona manatu, sa lu'ia ai e ia le aotelega na fa'atasia, "Afai lava ua e manatu i se mea'ai paleni ma tausia lelei ai lou tino, Levitiko 21, faitau i ai, e matua leai se pua'a ma meataumafa uma e gaosia mai le a'ano o le pua'a, toe fa'aopoopo i ai ma figota uma o le sami ma meaola o le sami e faia atigi e tausami ai. Ua leai fo'i ni a'ano o oti ma isi meaola uma, ae na'o meaola mama e tausami ai, ma fua o la'au 'aina mata ma fuala'au 'aina uma. Afai e te le mafaia ona faia o lena, ua le paleni lava le tatou tausami, aua o le tele fo'i o isi mea uma ua fa'aopoopo i lau kuka e fa'amanogi ai, ua avea ma mea e fa'aosofia atili ai fa'ama'i e a'afia ai lou soifua maloloina."