Ads by Google Ads by Google

Fa’asala ia Perenise Taala i lona le usitaia o tuutuuga o lana nofovaavaaia


[ata: foa'i]
ausage@samoanews.com

E 5 tausaga i le falepuipui i Tafuna lea ua fa’asala ai e le Fa’amasinoga Maualuga ia Perenise Taala, ina ua fa’amaonia lona le usitaia o tuutuuga o lana nofovaavaaia sa tuuina atu i le 2014, ina ua fa’amaonia i suega sa faia le fa’aauau pea lea o lona fa’aaogaina o le pauta fa’asaina o le aisa.

 

O Taala, o se ali’i e galue i le Fono Faitulafono a Amerika Samoa, na tula’i i luma o le afioga i le alii’ Fa’amasino Sili lagolago ia Elvis P. Patea i le aso Tofi na te’a nei mo le tuuina atu o lana fa’asalaga.

 

Sa tula’i mo ia le ali’i Loia Fautua lagolago ia Rob McNeill ae o le tama’ita’i loia sili lagolago ia Christy Dunn na tula’i mo le itu a le malo.

 

O ni isi o tuutuuga o le nofovaavaaia e 5 tausaga mo Taala sa tuuina mai e le fa’amasinoga i le 2014, ina ua ta’usala o ia i le moliaga o le ave ta’avale fa’atamala ua mafua ai ona oo le oti i se isi tagata, o le aua lea ne’i ona toe solia se tulafono, atoa ai ma le le mafai lea ona ia toe tagofia le ‘ava malosi poo fualaau faasaina.

 

Ina ua maua le avanoa o Taala mai le fa’amasinoga, sa ia faatoese ai i le fa’amasinoga e tusa ai o lana solitulafono sa faia, ma ia talosagaina ai se isi avanoa se’i toe foi atu ai i tua e tausi lana fanau ma lona to’alua. Na ta’utino Taala i le fa’amasinoga, ua ia lagona le salamo moni e tusa ai o lana solitulafono sa faia, ma ua ia iloa fo’i le leaga o le tagata e le usita’i i poloaiga a le fa’amasinoga

 

“Ua ou iloa ua sese la’u fa’aiuga ua faia, e le toe aoga fo’i sa’u fa’amatalaga i luma o le fa’amasinoga. Ae ou te talosaga atu ma lo’u loto maualalo fa’amolemole, pe maua se isi lava avanoa mo a’u, se’i fa’aauau ai la’u tausiga i lo’u to’alua ma la’u fanau. Ou te ta’utino atu, ou te le toe solia se poloaiga a le fa’amasinoga i le lumana’i, ae o le a avea a’u ma tagata fa’amaoni ma usita’i,” o le talosaga lea a Taala.

 

Na finau le loia a Taala ia McNeill, e leai se lesona aoga e maua a lenei ali’i pe afai ae taofia o ia i le falepuipui mo lenei taimi umi, ae tatau ona tu’u i ai se avanoa e auai atu ai o ia i aoaoga e fesoasoani ai i le aafiaga leaga o fualaau fa’asaina.

 

Na talosaga McNeill i le fa’amasinoga ina ia toe tuu se isi avanoa ia Taala e sui ai lona olaga.

 

“E ui i tu’uaiga fa’asaga i lenei ali’i, ae ou te ta’utino atu, e le o ia o se tagata leaga, ae o ia o se Tama e loto alofa i lona aiga ma galue malosi mo le manuia o lona aiga. E galue o ia i le Fale Fono a Amerika Samoa, o ia fo’i o se tagata atamai ma loto alofa i lona aiga, ae ua avea le fa’afitauli o lona tagofia o fualaau fa’asaina ma auala ua faaleagaina ai lona olaga taumafai,” o le fa’afinauga lea a McNeill i le fa’amasinoga.

 

E le i lagolagoina e McNeill le ripoti a le Ofisa Faanofovaavaaia ina ia poloaina loa Taala na te tuliina tausaga o loo totoe o lana faasalaga faanofovaavaaia e 5 tausaga sa tuuina mai i le 2014. Sa ia faailoa i le fa’amasinoga e fa’apea, o le tiute o le malo, o le mautinoa lea o loo i ai polokalame e pei o aoaoga fa’afaufautua e fesoasoani ai i tagata e pei o Taala o loo i ai aafiaga o fualaau fa’asaina.

 

Na fesili le afioga i le ali’i Fa’amasino Sili lagolago ia Patea i le Pulesili o le Ofisa Faanofovaavaaia sa i totonu o le potu fa’amasino, pe sa mae’a aloaia aoaoga fa’a faufautua sa fa’atonu e le fa’amasinoga ia Taala e fa’atasi atu i ai i le 2014, na tali le susuga Malcolm Polu e leai.

 

Na fesili Patea ia Taala pe aisea na le mae’a ai aoaoga fa’a faufautua na fa’atonu o ia e fa’atasi atu i ai i le Ofisa a le Catholic Social Services i le Fatu o Aiga, ae na tali le ua molia, na fa’atonu o ia e se sui o le Ofisa e aua ne’i toe alu atu i le aoga.

 

Na finau le loia a le malo ia Dunn ina ia talia le fautuaga a le Ofisa Faanofovaavaaia. Na taua e Dunn e fa’apea, ua uma ona tu’u atu e le fa’amasinoga le avanoa ia Taala i le taimi muamua, ae foliga mai na te le o a’oa’oina se lesona taua mai le mea sese sa ia faia.

 

Na faailoa e Patea ia Taala e fa’apea, “Sa e tula’i fo’i i luma o le fa’amasinoga lenei i le 2014, ina ua ta’usala oe i le moliaga mamafa o le ave ta’avale fa’atamala ua mafua ai ona oo le maliu i se isi tagata, ma e talosaga mai mo se avanoa. Sa talia e le afioga i le ali’i Fa’amasino ia Lyle L. Richmond lau talosaga ma tu’u atu ai le avanoa mo oe.”

 

Na fa’aauau pea le saunoaga a Patea ia Taala, “O le avanoa na tuu atu e le fa’amasinoga ia te ia, sa fa’amalumalu lou tuliina o le 5 tausaga, ae na o le 20 masina na fa’atonu oe e te tuliina. Mulimuli ane, na toe talia atili e le fa’amasinoga lau augani mai mo se avanoa, ma poloaina ai lou tuliina o masina e 12, ae fa’amalumalu masina e 8 o loo totoe ai i lalo o le talitonuga e te usita’i i poloaiga o le a tuuina atu.”

 

Ae tusa ai o le saunaoga a Patea, o le masina o Aperila o le tausaga na te’a nei na tula’i ai Taala i luma o le fa’amasinoga, ina ua fa’amaonia lona fa’aaogaina o le pauta fa’asaina o le aisa. I le aso na lau ai lana fa’asalaga, sa ia augani ai i le fa’amasinoga mo se avanoa se tasi mo ia, lea fo’i na talia e le fa’amasinoga, ma faia ai loa le fa’aiuga, o le a fa’aauau pea lana faanofovaavaaia, ae o le a poloaina o ia na te tuliina masina e 8 sa fa’amalumalu e le fa’amasinoga.

 

“O lea fo’i la ua e toe tula’i i luma o le fa’amasinoga ina ua fa’amaonia lou fa’aaogaina pea o le pauta oona o le aisa, ma ua e toe talosaga mai fo’i mo se isi avanoa se tasi mo oe. Ae i le silasila a le fa’amasinoga, ua tele avanoa ua tuuina atu ae o loo fa’aauau pea lou le musu e fa’aaoga tatua.”

 

O le fa’aiuga a le fa’amasinoga, ua fa’aleaoga le nofovaavaaia a Taala, ma ua poloaina loa o ia na te tuliina tausaga o loo totoe o lana fa’asalaga e 5 tausaga sa fa’amalumalu e le fa’amasinoga, o le a aofia ai ma masina ia ua mae’a ona ia tuliina i le toese.

 

O afioga i ali’i Fa’amasino Lagolago ia Mamea Sala Jr ma Muasau T. Tofili na lagolago i le afioga a Patea i le tu’uina mai lea o le fa’asalaga a Taala.