Ads by Google Ads by Google

Fa’amonia falema’i LBJ, pepe 2 masina maua i le Meningococcal


[ata: foa'i]

Na tatalia e le Matagaluega o le Soifua Maloloina pe tua ma ni a le pepe e lua masina le matua sa malaga mai Niu SIla, mo lona aiga i Tutuila nei a'o le'i o'o i le Kerisimasi 2018, ae ua va'aia ai ia te ia le auga o le ma'i lea ua fa'autagia nei le o'o mai i o tatou laufanua, le Meningococcal.

 

Na ave i fafo fa'amaumauga mo suesuega fa'asaeanisi ina ia iloa mautinoa po'o le pepe lea o lo'o maua i le ma'i lea pe leai.

 

Ua maua mai tala, e moni ua maua lea pepe, i le Meningococcal, o lona uiga ua i tatou laufanua le Meningococcal, ma e tatau ona galulue fa'atasi tagata uma ia le pesia i lea ma'i pepesi.

 

O le pepe na soifua a'e i Niu SIla, sa malaga mai i le teritori o'o mai i Matua matutua o ona matua. Ua fa'ailoa mai, ina ua maualuga lava lona fiva, ona si'ima'i  lea i le falema’i o le LBJ i Fagaalu. Sa taofia o ia i le ICU.

 

O le susuga le Foma'i o Dr. Iotamo Saleapaga sa ia fa'ailoa i le aso Gafua na te'a nei, "Ua fa'amaonia e moni o le Meningococcal lea ua maua ai le pepe e na'o le 2 masina le matua.” Ua mae'a fo'i ona te'a le pepe mai le falema'i.

 

Peita'i, e le'i talia nisi o fa'afesili a le vasega o au fa'asalalau, aua o lea ua te'a i tua i lona aiga le Pepe lenei, ae le'i mailoa pe ua mae'a sailia tagata uma o si ona aiga po'o maua i le Meningococcal pe leai. Pe ua fa'amalosia fo'i i sui uma o lea aiga atoa, e ao ina latou puipuia.

 

Ua mae'a fa'asalalauina fa'alaua'itele e le WHO Western Pacific Office o fa'asalalauga e nofo va'ava'aia toto'a ai isi malo uma o le lalolagi i lea fo'i fa'ama'i ua papesi nei, ma ua mae'a ona maua ai nisi i Niu SIla ma Ausetalia.

 

Na soso'o mai lea ma le fa'asalalauga faalaua'itele fo'i o lea fa'ama'i i Samoa ina ua mae'a maua ai nisi o le fanau ma va'aia fa'apitoa e le Matagaluega o le Soifua Maloloina, e pepesi lea fa'ama'i ma e vave fo'i ona fa'atoateleina i latou e a'afia ai, pe a le vave ona faia fa'asalalauga ina ia nofouta le atunu'u ma faia tui puipuia e gafatia ai e tino o le to'atele ona tete'e atu siama nei o le meningococcal.

 

Ua le fa'atali fo'i ma ia tatou i Amerika Samoa nei, aua e tele na'ua ma vavalalata le tatou so'otaga ma Samoa, e ao lava ona savalia fa'atasi e i tatou togafitiga ma fa'afo'ia lea gasegase a'o le'i afaina le to'atele o le atunu'u.

 

U'UNA'IA MALOSI LE TETE'E ATU I LE MENINGOCOCCAL

 

I le taimi nei ua mae'a fa'atulaga vasega o le aufaigaluega e faia tuiga mo le fanau a'oga ina ia latou fa'ao'o atu tusi i matua e fa'ataga ai ona faia tui o le fanau a'oga e i le va o le 11 tausaga i le 18 tausaga le matutua. O i latou uma na ua maea saunia mai le vaila'au mo latou tuiga.

 

So'o se matua fo'i ua fa'atuaina afai e i ai se fa'afesili pe fia malamalama atili i lenei tui ma lona aoga ae maise o le Meningococcal ma lona auga, e ao ina vala'au mai i laina a le Matagaluega o le Soifua Maloloina, 633-4606.

 

Ua le gata fo'i la i le tui puipuia mo lenei fa'ama'i, ae ua fautuaina matua, afai e le'i inumia fo'i e lou alo ni fuala'au o le Mumu Tutupa po'o le Lymphatic Filariasis, e ao ina fa'ailoa ane i le Matagaluega o le Soifua Maloloina.

 

Ina ua vala'auina fo'i le tele o aoga ua fa'ailoa mai, "E le'i o'o mai lava ni matou pepa fa'atumu, ae masalo o lo'o fa'asolo mai." O le tala lea mai se tasi o tamaitai fautuatua i lea a'oga i le taeao o le aso Lua o le vaiaso nei.

 

Ua ia fa'ailoa fo'i ua tu'ufesilisili isi faia'oga ia te ia pe ua maua mai e le latou a'oga ni pepa fa'atumu mo Matua, aua o lo'o tatalia fo'i e latou a'oga maualuluga uma nei pepa fa'atumu. Peita'i, ina ua fa'afeso'ota'i atu le Ofisa o le DOH ma fa'ailoa mai, "Sa muamua lava faamae'a ona taua'aoina pepa fa'atumu mo a'oga uma e 23 Tulaga Muamua po'o Elementary. O le aso Lulu lea ua fa'atulaga e amata ai ona tufatufa atu pepa fa'atumu nei mo a'oga maualuluga uma a le malo ma a'oga tumaoti fo'i.

 

Ua talia ai nei lea popolega ma se atugaluga fo'i i le vasega o pulega o a'oga maualuluga uma, ona o lo'o nofo popole i latou i le tulaga o le umi e le'i o'o atu pepa fa'atumu nei mo tui puipuia o le Meningococcal.

 

Ua fautua mai fo'i le susuga le Foma'i o le Public Health Dr Tufa, i le vasega o matua uma. "Afai lava e te alofa i lau tamaititi, ia soifua e le po'iga gofie i fa'ama'i pepesi fa'apea, e ao ina ia te oe le mafaufau matala e mana'omia ai ona togafitia lou alo ma puipuia mai fa'ama'i a'o laititi ma talavou, ia le toe sofa'ia ai lona tino i gasegase fita ae ua o'o i le taimi ua faigata ai mataupu o a'oga maualuluga, ae toe tiai ai a'oga ae togafitia gasegase o maua ai. E le na'o le Meningococcal ae va'ai i isi uma fa'ama'i nei e  nafa le Matagaluega o le Soifua Maloloina ma le fa'ataunu'uina o latou tui puipuia, ia avea ma talavou e le tatau ona toe maua i  nagasegase."

 

O auga o lea gasegase pe afai o le a matauina i sou alo "E maualuga lava le fiva e le fa'aitiitia; e tiga tutui le ulu ma i'u loa ina pata fa'asolo atoa le tino."

 

I lenei galuega ua fa'asolo nei, pe afai e fia ulufale mai sou alo i totonu o le atunu'u, e fesiligia o ia e fa'aalia ane lona pepa tui mai le Matagaluega o le Soifua Maloloina mai Samoa, po'o Fiti, Niu Sila ma isi atunu'u uma sa e alaala ai. E tatau la ona nofouta Matua i lea tulaga a'o le'i tu'u atu lou alo e malaga i Samoa po'o se isi lava malo o le pasefika. O lo'o ua i ai nei le aufaigaluega i le Malae va'alele ma le Uafu e latou te va'aia lea tulaga.

 

Ua mae'a fa'alauiloa fo'i i le mamalu o matua e ala i nei fa'asalalauga tusitusia ma faaleo i le alaata o le televise ma le Leitio, e tatau ona iloa lelei, e le toe fa'aa'e se tamaititi e le'i mua'i faia lona tui puipuia mai le Meningococcal i le isi tausaga a'oga o lumana'i.