Ads by Google Ads by Google

Faamaonia moliaga fa’asaga i le ali’i sa avea ma Leoleo a le malo

ausage@samoanews.com

O le faaiuga o le fa’amasinoga autu i le va o le malo ma le ali’i sa avea ma Leoleo i le Toese i Tafuna, na tuuina mai ai e le vaega iloilo iuga le latou faaiuga, e nofosala le susuga a Mosese Lomu i le moliaga mamafa o le faia o amioga faasolitulafono, ae le nofosala o ia i le isi moliaga mamafa o le taumafai lea e fa’alavelave i se molimau.

 

E le i atoa se 2 itula na iloilo ai e le vaega iloilo iuga mau fa’amaonia o lenei mataupu i le aso Faraile na te’a nei, ae tuuina mai loa le latou faaiuga e pei ona fofogaina i luma o le afioga i le ali’i Fa’amasino Sil ia Michael Kruse, faapea ai ma ana Faamasino Lagolago ia Faamausili Pomele ma Muasau T. Tofili.

 

E lei vaaia ni uiga fa’aalia o le susuga a Lomu ina ua mae’a ona fofogaina le faaiuga a le vaega iloilo iuga. Sa ia faatalofa i lana loia, ona ia savali atu lea ma feiloa’i atu i ona aiga sa i totonu o le potu fa’amasino mo le tapuaia o lona fa’amasinoga.

 

Na fa’afetaia e Kruse le tautua a le vaega iloilo iuga, mo le faataunuuina o le isi vaega taua i tiute tauave Faa Fa’amasinoga.

 

Sa tatala i tua Lomu e faatalitali ai le faaiuga o lana faamasinoga, ae i le mae’a ai ona ta’usala o ia i le moliaga mamafa e tasi, na poloaina ai loa e Kruse le taofia o ia i le toese e fa’atali ai le aso 10 o Ianuari 2020 lea ua fa’atulaga e lau ai lana fa’asalaga.

 

O le ali’i loia sili lagolago ia Doug Lowe na tula’i mo le malo, ae o le susuga i le ali’i loia fautua lagolago mo tagata lautele ia Ryan Anderson na tula’i mo Lomu.

 

FOLASAGA FAAI’U A LOIA

 

Na taua e Lowe i lana folasaga faai’u e fa’apea, o le mataupu i le va o le malo ma Lomu, o se mataupu e matua faigofie lava, aua o lea ua mae’a ona folasia e le malo mau e lagolago ai le latou tagi, ua lava fo’i ma totoe mau ua folasia e lagolagoina ai le tagi fa’asaga ia Lomu.

 

Na toe faafo’i e Lowe finagalo o le vaega iloilo iuga i le faalavelave sa tula’i mai i le vaveao o le aso 12 o Aokuso, 2018, ina ua vili le Ta’ita’i Leoleo ia Foifua Foifua Jr ia Lomu ma faailoa i ai le faalavelave lea na fana ai e se tagata se isi ali’i i lona fale i Leone, ma o le ali’i o loo masalomia sa faapaina le fana, o Manu Lefatia, lea o loo taofia i le Toese.

 

Na taua e Lowe e fa’apea, na faatonu e Foifua Jr ia Lomu i le la talanoaga i luga o le telefoni, ina ia siaki le sela a Lefatia poo i ai o ia i totonu, ona toe logo vave atu lea o ia. E le’i toe vili Lomu e faailoa ia Foifua Jr le tulaga o Lefatia pe sa i ai i le sela pe leai fo’i.

 

“Na mafua ona le toe vili Lomu ia Foifua Jr e faailoa i ai le tulaga o le sailiga pe sa i ai Lefatia i totonu o le sela pe leai, sa mana’o Lomu e ufiufi le gaioiga sa faia e Lefatia, o lona sola lea i tua mai le toese, ina ia aua ne’i tula’i mai ai se mea e a’afia ai o ia,” o le faafinauga lea a Lowe.

 

I le moliaga o le taumafai e faalavelave i se molimau, na taua ai e Lowe le lava o mau faamaonia ua folasia e le malo e lagolago ai lea moliaga. O se tasi o mau e pei ona taua e Lowe, o le molimau a le tama’it’ai leoleo ia Viopapa Vitolio, lea sa ia taua le faatonu o ia e Lomu e sui taimi ma aso i luga o le ripoti faamaumau a le Falepuipui, ina ia faamaonia ai, e faatolu ona faitauina pagota i le taimi o le sifi, e ui sa iloa lelei e Lomu, e na o le faatasi lava ona faitau pagota.

 

E le gata i lea, e faa 4 ona alu Lomu i le fale o Vitolio ae faa 20 ona ia telefoni i ai, ona o lona taumafai lava ina ia sufi le loto o le tama’ita’i leoleo, ina ia tumau pea i le tonu ua uma ona latou faia, “sa i ai Lefatia i totonu o le sela i le po atoa.”

 

O se tasi o mau e faamaonia ai le taumafai e Lomu e ufiufi le solitulafono a Lefatia, o le taimi na fai atu ai le tama’ita’i Leoleo Satini ia Sgt. Devon Mata’u i le taeao o le aso lava lea, e aumai faamaumauga e tusa ai mea sa tutupu i le po ua mavae, peita’i na fai Lomu ia Mata’u ina ia talanoa muamua i lona Ta’ita’i mo se faatanaga.

 

O se tasi o itu na taua e le malo i le latou folasaga faai’u, o le faamatalaga a Lomu i Leoleo fai mai, ua mafua ona molia o ia e le malo, ona o loo taumafai le malo e tuuaia o ia ona o le solitulafono sa faia e le isi tagata.

 

Na taua e Lowe e fa’apea, e le sa’o le tala lea a Lomu, ona o le tagi lea ua faila faasaga ia te ia, e mafua mai i lana lava solitulafono sa faia. E le gata sa ia faatonu le ali’i leoleo ia Junior Kuka ina ia faatonu Lefatia e aveese telefoni sa ia te ia, ae sa ia faatonu fo’i isi sui o lana sifi ina ia tumau i le tonu ua uma ona latou malilie ma talanoa i ai.

 

I le folasaga faai’u a le itu tete’e, na taua ai e Anderson e faapea, e le i mae’a le suesuega a le malo e uiga i lenei mataupu, o le mafua’aga lena ua le atoatoa ai ona tuuina mai e le malo mau e lagolago ai le latou tagi fa’asaga ia Lomu.

 

Na faailoa e Anderson e fa’apea, ina ua mae’a ona telefoni mai Foifua Jr ia Lomu ma faailoa mai i ai le alii pagota ia Lefatia ua sola ese, na faatonu ai loa e Lomu lana aufaigaluega e o e saili le sela poo i ai Lefatia. Na faamamafa e Anderson i lana folasaga, e le’i alu Lomu e siaki le sela, o lana aufaigaluega na o e siaki.

 

O faatonuga uma fo’i sa faia i le aufaigaluega ina ua taunuu i tua i le nofoaga o loo i ai le sela, e le o ni faatonuga na avatu ia Lomu, ae o faatonuga uma na avatu i le Supavaisa sa i ai, le ali’i leoleo ia Toloa Koonwaiyou.

 

Na taua e Anderson e faapea, sa manatu lava le ali’i Leoleo o Kuka, o faatonuga uma lava ia e avatu e Koonwaiyou ia te ia e faatino, o faatonuga o loo avatu ia Lomu, peita’i na iloilo mulimuli ane, e le o ni faatonuga na avatu ia Lomu, ae o faatonuga lava na fai atu e Koonwaiyou ia te ia.

 

Na taua e Anderson e fa’apea, ae manatu le malo e saili atoatoa le mea moni sa tupu, latou te valaauina le ali’i Leoleo o Koonwaiyou e molimau, ina ia faailoa atu ai poo a tala a Lomu na fai atu ia te ia. Ae talu ai ua mumusu le malo e valaau Koonwaiyou e molimau, o le mafua’aga fo’i lena ua faigata ai ona iloa tonu poo ai na faia le faatonuga.

 

O le aano atoa o le tagi a le malo e pei ona taua e Anderson, o le taumafai lea o le Pule o le Falepuipui ma le Komesina o Leoleo, e saili se isi tuuaia i le faalavelave na sola ai i tua le alii pagota ma fana le isi tagata, ona sa la iloa lelei lava, e aafia ai i laua ma le malo i lenei fa’alavelave.