Ads by Google Ads by Google

Galuega toe fa’aolaola ‘amu i Leone

Ua i ai le polokalama fou ua amata ona tima’ia ai e le Matagaluega o Faigafaiva, Gataifale ma le Vaomatua (DMWR) nisi o afio’aga o le atunu’u ina ia fa’atautaia ni a’oa’oga lelei e mafai ai ona toe fa’aolaola ‘amu ina ia fa’ateleina i a’au o le atunu’u.

 

O le afio’aga o Leone, lea ua matua mafuli e faia lea galuega i o latou a’au i le gataifale, ma ua tatala ai le avanoa e le DMWR e latou te fetufa’i ai ma le to’a 30 sui o Leone, ina ia galuea’ina latou a’au ma ia fa’aolaola ‘amu i faiga fou ua mataituina nei e nisi atunu’u tetele o le lalolagi.

 

Ua auina mai fo’i e le DMWR se tasi o ali’i Faia’oga fa’apitoa o le gataifale ina ia fesoasoani i lea galuega fa’atino, Dr Shai Shafir, o le faia’oga o le gataifale ma le ‘amu i a’au, ma o se tasi mai le malo o Isaraelu.

 

E ese mai lea ali’i na vala’aulia fa’apitoa mai fafo mo nei a’oa’oga, e toe fa’aleleia ‘amu o a’au o le tatou atunu’u, ae maise ia toe fa’aolaola ma fa’ateleina, ua i ai fo’i ma le vasega i ali’i ma tama’ita’i saeanisi o le sami ma ona puna’oa, i le DMWR e fesoasoani ia Shafir e fa’atino le fa’amoemoe mo Leone.

 

“O a lava galuega ua tatou fa’atinoa, e ao ina nofo’olo (pe sauniuni) ia i latou i le afio’aga, ina ia mautinoa, e mafai e i latou ona mataituina suiga o le olaola o le ‘amu fa’asao, ma po’o le a fo’i le umi o lo’o faia ai lenei galuega lelei, ae va’aia se fa’atinoga aoga mo le afio’aga ma lona a’au.” O se tala lea a Shafir.

 

O aso ta’itasi o le a’oa’oga faapitoa lenei mo le vaiaso atoa, Fepuari 3-7, 2014, e amata lava i le a’oga i le olaga o ‘amu i luga o a’au, o so latou aoga, ae maise o le tulaga paleni o le natura o mea o lo’o ola uma i le sami, lea e ao ai ina faia lenei galuega toe fa’aolaola o ‘amu ia fa’ateleina.

 

Na fa’ailoa mai fo’i a’afiaga e afua ai ona fa’aleagaina le ‘amu o le a’au i se nu’u, ua fa’ateleina lava le lapisi lafoa’i i le sami, ma ua fa’aleagaina ai. O nisi ala, e afua i tafega mai le laufanua, ae ua o’o atu ma so’o se ituaiga o mea mai uta i le sami, ua maumau solo ai i ‘amu, ma mamate ai.

 

Ina ua mae’a le a’oa’oga lea, sa alu loa le ulua’i malaga i le sami, ina ia mataituina lapisi o lo’o fete’ena’i ai le ola o ‘amu, kilia mai, ma va’ai pe o i ai ni ‘amu ua pe-pe, ae fia iloa patino fo’i ituaiga o ‘amu o lo’o olaola pea i le gataifale o Leone.

 

O le aso lona lua, sa amata ai loa ona fausia ituaiga o ofaga e fa’atupu ai ‘amu e fa’aaogaina ai paipa ofe ma neti mai upega fagota. I le mae’a ona fausia e le lima o vaega na vaevae i ai le vasega lea, sa fa’ae’e loa i va’a, ma toe alu ai le malaga i le tai, ina ia fa’atulaga i le alititai nei ofaga, e fa’ata’ita’i lava i le tapenaga sa faia e tagata o malo ua mae’a faia ai nei ofaga mo ‘amu, ei ai Filipaina ma atunu’u tumatafaga o Sasa’e Tutotonu.

 

O le aso lona tolu, ua amata ai ona ‘aumaia fasi ‘amu o ‘amu ola lelei, tu’u i apavai o i ai le suasami, ma aumaia i uta e fa’atulaga i ofaga sa fausia, ma toe fa’atulaga lelei i le alititai o le sami, nofoaga o matauina ua tau leai se ‘amu o ola ai o le a’au.

 

I le toe aso o lenei a’oga, e faia ai le su’ega, ina ia mautinoa, ua mae’a lenei vaiaso atoa o galuega fa’atino, ae ua mausali le fe’au taua i loto o i latou o fai ma sui o Leone, i le latou fa’asao o lo’o tau fa’atulaga. O le ulua’i fa’asao lea o lea fo’i ituaiga ua fa’atino i Amerika Samoa, ma ua fiafia tele le tama’ita’i o Andra Samoa ua tula’i mai Leone e faia lea fo’i matati’a.

 

“O lenei fa’amoemoe, ua fa’afetaia ua mafai ona ataata mai ata o taulelei, ua gaua’i fo’i le tupulaga e fia fa’atinoa lea tautua mo le afio’aga ia lelei lona gataifale e tua i ai i le fofoga taumafa, ae sili, ia toe fa’afo’i le ‘amu i le a’au o Leone.”

 

Ona o fita o le tai, sa iloga ai, e tatau lava ona i ai ni mea maulu e fa’aaogaina e le to’atele, ina ia latou siakia fo’i le latou fa’asao po’o a mai, ma toe fa’aleleia ni mea o mo’omia ona fa’aleleia i se vaitaimi o lumana’i.

 

“O le va’ai atu i lenei fa’asao, e ao lava ina lelei matou le ‘aumaga po’o le malosi o le nu’u i le maulu, a leai, e tatau ona fesoasoani pea le matagaluega o le Gataifale ma le Vaomatua e maulu i lalo e siaki le fa’asao ma toe fa’ailoa mai nisi mea e ao ina faia pe afai ua fa’aleagaina e le a’ave o peau.” O se tala lea a le ali’i talavou mai Leone, Shawn Salave’a.

 

O le loloto sa tu’uina ai le ulua’i ofaga sa fa’atulaga mo le totoina i ai o le ‘amu, e 40 futu mai le alititai o le sami, ae 10 futu mai le maualuga o le tai. E tusa ma le 60 futu le loloto o le tai lea sa faia ai le galuega e fa’atutu ofaga ua mae’a tapena e lea vasega, ma sa fa’aalu ai le 4 -5 itula o le aso Lua. O le aofaiga o va’a na fa’aaoga e lua va’atetele, tasi le va’a la’ititi ma va’a toso ski e lua mo le fela’ua’iga fa’atopetope o sui mai le laufanua i le tai.