Ads by Google Ads by Google

Fetufaaiga Kovana ma le atunu’u i luga o le ea

‘AUA TATOU TE FA’ATA’ITA’I FUA IA UPOLU’

Ua avea suiga ua faia e nisi o le au fai pasi i le atunuu, ma itu na valaau ai se tasi o tama matua i luga o le polokalama a le alii kovana i le faaiuga o le vaiaso, fai mai o suiga ia ua faia i pasi iinei e mafua mai ona ua taumafai tatou e faataitai fausaga o pasi a Upolu.

“Aua tatou te faataitai fua ia Upolu latou ia, fai lava tatou fausaga sa tatou masani mai ai i aso ua mavae, aua o faaopoopoga ia ua ou vaaia, e le gata e tele tupe e alu ai, ae o le a toe alu ai foi ma le isi taimi umi,” o le tomumu lea a le toeaina i luga o le polokalame a le alii kovana.

Sa ia taua foi, e foliga mai o suiga ia ua faia e nisi o le aufai pasi, ina ia faa faigofie ai ona la’u mai uta a tagata mai nuu tua agai mai i le taulaga.

Ae i le saunoaga a le afioga i le matua ia Togiola Tulafono, sa ia fautuaina ai le tootoo ina ia onosa’i lona loto ma aua le vavevave e faasea, ina nei televave lana faasea ae ese se mafuaaga na ala ai ona faia suiga ma faaopoopoga i tino o pasi.

Na faailoa e Togiola i le tama lea, o le au alii fai pasi ia ua faia suiga nei, e o mai i Upolu, o laua foi e i ai o la tupuaga i Upolu.

“Aua ia tatou te tumau i mea o aso anamua ae tatou agai i luma ma mataitu nai suiga ua faia, atonu e lelei mo tatou ma nai a tatou fanau i le lumanai.

O se tasi o itu na taua e le alii kovana e lelei ai suiga ia ua vaaia i nisi o pasi e pei o faitoto’a i tua, o isi ia manaoga o le tulafono, ina ia i ai se faitotoa faaleoleo e tulioso i ai le pasese pe afai e tulai mai se faalavelave i le pasi ao faimalaga i luga o le alatele.

O le isi itu e lelei ai faaopoopoga ia ua faia e nisi o le aufai pasi e pei ona saunoa Togiola, o le a fesoasoani ai i le aufai faatoaga i le la’uina mai o a latou uta i le maketi, aemaise ai foi le atunuu i taimi o faatauga, ona e taugata le tau sailiina o ni taavale e la’u ai faatau a tagata.

O le vaiaso na te’a nei na vaaia ai i pasi a le fale pasi o le Samoa Matalasi Transportations ua i ai ni faaopoopoga o tama’i faitoto’a ua fausia i le pito i tua o le pasi, ona o le manaoga e tatau ona i ai ni faitoto’a e faaagaga mo taimi o faalavelave faafuase’i.

O lea suiga sa fautuaina e le Matagaluega o Fefaatautaiga ma Alamanuia, i lalo o le latou galuega vaavaalua ma le Matagaluega o Leoleo, ina ia mafai ai ona tatala mai nisi o alagatupe mai le feterale e fesoasoani ai i le faaleleia o le tautua a leoleo mo le puipuiga o le saogalemu lautele o tagata.

OVA 900 GALUEGA FOU UA FAAOPOOPO I LE STARKIST

O se tala fiafia mo le atunuu aemaise ai le tulaga pagatia o loo i ai le tamaoaiga o le taimi nei, ina ua mafai ona toe faaopoopo galuega e tusa ma le 900 i le kamupani i’a o le StarKist Samoa, e pei ona faamaonia mai e le afioga i le kovana sili i le faaiuga o le vaiaso na te’a nei.

I lana saunoaga na taua e Togiola Tulafono e faapea, mai le aofai e 2,100 lea ua oo atu i ai le aofai o tagata faigaluega a le kamupani i’a, o le toa 900 o i latou o galuega fou na maua talu ona tuana’i le galulolo i le 2009.

Saunoa Togiola, o le agai pea i luga o le aofai o tagata faigaluega ua galulue i le kamupani, o le ata vaaia lena o le manuia o fuafuaga a lea kamupani mo le atunuu, aemaise ai, e le gata ua tai 6 aso faigaluega i vaiaso, ae ua siitia foi i le 300 tane le aofai o apa e manaomia ona gaosi, ma ua molimauina ai le faatupulaia pea o galuega a le kamupani.

“O le itu taua mo le atunuu, e le gata o le maua ai o fesoasoani mo aiga e ala i totogi i vaiaso taitasi, ae ua mautinoa ai foi le lumanai manuia mo le tamaoaiga o le teritori,” o le saunoaga lea a Togiola.

FAUTUA TOGIOLA TAGATA FAAAOGA TATAU SIAKI O LAFOGA

O le faaauau ai pea o faamanuiaga tau tupe o loo maua e ala mai i siaki o lafoga e pei oina i ai le vaiaso na te’a nei, ua toe fautuaina ai e le alii kovana le atunuu ina ia faaaoga tatau tupe mo le atina’e o le aiga, ae le o le soona faamaimauina i mea e le aoga.

I le tuuina mai ai e le matua ia Togiola Tulafono o lenei mataupu i le vaiaso na te’a nei, sa ia fautuaina ai tagata ina ia sefe le tupe mo aiga ma ia faaalu i mea tatau mo le aiga.

“A maua lau lafoga, manatua faaalu lelei i le atinaeina o le aiga ae le o le faamaimauina i isi mea le aoga e aofia ai ma le ‘ava malosi,” o le fautuaga lea a Togiola.

E $515,434 le aofai o le tupe na faamatuu atu mo siaki o lafoga a le atunuu i le vaiaso na te’a nei, mo siaki e 400 na faamaonia ma sainia.

O lea aofaiga o loo aofia ai le $210,025 mo lafoga toe faafoi, ae $305,409 mo lafoga a tamaiti sa failaina.

O i latou uma lava na faila a latou lafoga mai le aso 1 Ianuari e oo mai i le aso 31 o Me, e tusa ma le $8.9 miliona le tupe ua faapea ona toe faafoi atu i le atunuu, lea e aofia ai le $3.29miliona mo le lafoga toe faafoi, ae $5.66 miliona mo lafoga a tamaiti.