Ads by Google Ads by Google

FANENE: E le tatau ona toe tupu fa’afitauli na tulai mai Papua

E talitonu le susuga a Jonathan Fanene, e le tatau ona toe tula’i mai fa’afitauli sa ia maitauina i ‘au ta’aalo a Amerika Samoa ao i ai i Ta’aloga a le Pasefika i Papua Niu Kini i le amataga o le masina nei, ona o lea ua amata galulue lona Ofisa e saili auala e foia ai fa’afitauli sa tula’i mai.

 

“E tele faafitauli sa ou maitauina i Papua, ae ina ua ou fo’i mai ma matou fono ma le alii kovana ia Lolo Matalasi Moliga, faapea ai sui o la’u Matagaluega, ua ou manatu ai, e le tatau ona toe tutupu ia fa’afitauli, aua o lea ua matou galulue i auala e foia ai le toe tula’i mai o nei fa’afitauli i le lumana’i,” o le saunoaga lea a Fanene, o le Minisita o Ta’aloga a Amerika Samoa i Ta’aloga a le Pasefika i Papua, o ia fo’i o le Fa’atonusili o le Matagaluega o Autalavou, Tina ma Tama’ita’i a le malo.

 

“O ni isi o fa’afitauli sa ou maitauina, e i ai ni isi o ‘au e le’i lelei a latou tapenaga, e le gata fo’i i lea, e le mafuta fa’atasi au ta’aalo ma Asosi ta’itasi, e mafuta lava le Asosi latou ia, e oo foi i fanau mai fafo sa fai ma sui o Amerika Samoa, e le mafuta fa’atasi ma au ta’aalo mai Amerika Samoa, ae o itu uma ia sa le tatau ona tutupu i Papua.”

 

O le vaiaso na te’a nei na amata savalia ai e Fanene ma lona Ofisa ni isi o Asosi o Ta’aloga i le atunu’u, ina ia unaia i latou e amata loa a latou koleniga mo isi ta’aloga a le Pasefika i le lumana’i.

 

“Sa matou asia le Asosi Siisii Uamea Mamafa, ma ua amata a latou koleniga mo Ta’aloga Laiti a le Pasefika (Mini Games) i Vanuatu, o lea fo’i ua amata koleniga a le Asosi Pii (Wrestling), faapea ai le Iuni Lakapi, ae o loo i ai le fa’amoemoe e toe fa’aauau i le vaiaso nei la matou savaliga i isi Asosi o Ta’aloga, ina ia unaia i latou e amata a latou koleniga,” o a Fanene lea.

 

I tulaga o ni faiaoga latou te aoaoina ma koleni ‘au ta’aalo a le atunu’u, ua talosagaina e Fanene tama fanau uma a Amerika Samoa o loo i ai le tomai maualuga i tulaga fa’a faiaoga o ‘au ta’aalo, ina ia ofo mai le taimi ma le tomai e fesoasoani ai i le atina’eina o ta’aloga i le atunuu.

 

“Avea fo’i lenei avanoa e talosagaina ai ma le agaga maualalo tama fanau uma a le atunuu o loo i ai le tomai maualuga i tulaga tau faiaoga o ‘au ta’aalo eseese, ua mana’omia la outou fesoasoani i le fa’aleleia ma le a’oa’oina o fanau i ta’aloga eseese,” o le saunoaga lea a Fanene.

 

“I lo’u talitonuga, o le isi lea fa’afitauli o loo tula’i mai pea i le tele o tausaga e tausinio ai Amerika Samoa i ta’aloga a le Pasefika, o le tele o le talanoa ma le tautala ae leai ni galuega e fa’atino, i lo’u la taofi, ua oo i le taimi ua tatau ai ona lava le tautala ma le talanoa i mea e le taua, ae ua tatau loa ona fa’atino ina ia atina’e ta’aloga i le atunu’u.”

 

“Aua tatou te fa’atali se’i vagana ua i ai se tupe ona fa’atoa tatou galulue lea, i lo’u talitonuga, e tatau ona muamua fai la tatou vaega o le atina’e ma a’oa’o fanau i ta’aloga, ona fa’atoa saili mai ai lea o le tupe e ave ai ‘au ta’aalo e tausinio.”

 

Na fa’afetaia e Fanene le sao o faiaoga ma au ta’aalo mai Amerika sa fai ma sui o Amerika Samoa i ta’aloga i Papua.

 

Sa ia taua e fa’apea, e le’i fa’alagolago tama fanau nei a le atunu’u pe maua so latou totogi mai le malo, ae sa fa’aalu lo latou tamaoaiga faapea ai le tomai ma le taimi, e fesoasoani ai i le tu’u fa’atasia o le ‘au volipolo mo tama’ita’i ma ali’i, ma i’u ina fa’amanuiaina ai Amerika Samoa i le pine auro.

 

Na faafetaia e Fanene le afioga i le kovana ma le Lutena Kovana ia Lemanu Peleti Mauga, e tusa ai o le fesoasoani tupe e $50,000 sa mafai ona tuuina atu, e fesoasoani ai i le auina atu o le ‘au ta’aalo i Papua.

 

“E fa’afetaia fo’i matua o alo ma fanau uma sa fai ma sui o le atunuu i Ta’aloga a le Pasefika, fa’afetai i le tuuina mai o lo outou fa’atuatuaga matou te tausia ma vaavaaia ai a outou alo ma fanau, ao fai i latou ma ave fu’a a Amerika Samoa i ta’aloga a le Pasefika. Ae fa’apitoa le fa’afetai i faiaoga ma au ta’aalo sa malaga mamao mai i Amerika e tausinio mo Amerika Samoa, fa’afetai tele atu i la outou sao taua, lea ua mafai ai ona tulaga maualuga taumafaiga a ‘au ta’aalo a le atunuu i lenei tausaga.”

 

I le avea ai o le susuga a Fanene o se tasi e tele lona silafia i tulaga tau ta’aloga, sa ia tautino ai e fa’apea, “o le a ou galue malosi e fa’aaoga le poto na aumai e le Atua e fesoasoani ai i le atina’eina o ta’aloga i le atunu’u, ona o lea ua ou iloa, e mafai fo’i e tama fanau a Amerika Samoa ona tausinio ma isi atunu’u tetele i le Pasefika, pe afai e lelei ona koleni ma a’oa’o i latou i ta’aloga.”