Ads by Google Ads by Google

Fanau: Sauni e A’oa’oina

Tatala Ulua’i Fonotaga Komiti Fa’afoe ECE

Ua amata tapena, fa’autaga’i ma tima’ia vaega maoti eseese o lo’o nafa taulimaina le a’otau o Fanauiti o le atunu’u, e afua mai lo latou auai atu i Nofoaga e tausia fa’apitoa ai, auai i A’oga Fa’ata’ita’i ECE ma fa’asolo atu ai i le Level K5 ua mae’a tapui o latou olaga ma’ale’ale i a’oa’oga tatau ma le lelei, ina ia matutua i latou ua le toe te’a ese ai!

O le mau fo’i lea a le Fa’afeagiga Solomona Faiva EFKAS i Sa’ilele, ina ua tutula’i e tatala aloa’ia le fonotaga tele o lo’o ua fa’atautaia nei mo le lua aso, ia avea ma manulauti o le fa’amoemoe o lea komiti, “Ia a’oa’o le tama e tusa ma ona ala, a matua, e le toe te’a ese ai lava!”

Lea ua mae’a fa’ata’oto e le afioga le Kovana Sili, Togiola Tulafono le alafua e ao ina tata’i aga’i i ai le a’otauina o tatou fanauiti, ia vave tapena o latou olaga ma’ale’ale a’o le’i fesoua’ina i latou i peau vale o le olaga, o mea e feseta’i ai i latou i ni filifiliga fai, ae ua mae’a tapuia i latou i a’oa’oga lelei na amata mai ai le soifua.

“Ia le fa’atuai lava ona faia le sao o le Malo, ia fa’aauala mai ai alamanuia e fa’atino ai, e ala i fetufa’iga ma sui ua mae’a agava’a i fa’atinoga ma fa’ataotoga o polokalama aoga tele mo le ola feso’ota’i o le tamaititi la’ititi ma ona matua ma lona aiga i lona lotoifale, fa’asolo ane ai i a latou ekalesia ma nu’u, ae mulita’i mai ai i lona potu a’oga ma le vasega o isi fanau uma o le atunu’u!”

“Ia tele se manuia e mafai ona fa’ailoa ia te ia, e mafai ai ona ia iloa fa’ai’uga lelei, ma mea e leaga ia te ia ma lona va ma le isi tamaititi pe ma ona matua fo’i ma uso ma tuagane!”

Lea ua tula’i mai se lu’iga, na sau mamao lava le tama’ita’i mai Uosigitone DC Felicia DeHany, PhD o le Peresetene /CEO o le National Black Child Development Institute i lea setete. O ana metotia  aoga tele e fa’aleleia atoa ai le a’otauina o fanauiti ia masani i le ola amio lelei, ma ia usita’i ma fa’alogo i taimi o a’oga, o mea ia e taua i lona ola tuputupu a’e.

“Ia tatou va’ai toto’a i le fanau, o ni tamaiti e matua taua lava ia te oe, ma isi uma sui o lau vasega! Ia e le fa’aituau i lau tausiga o le fanau i totonu o lau Nofoaga e Tausia ai Fanau - Day Care, pe o totonu fo’i o lau A’oga Fa’ata’ita’i ECE.”

“E leai se aso e sau ai i le fa’atasiga ma le fanau, e sili atu sou fa’anoanoa o i ai nai lo le fanau, ia silisili ona e foliga fiafia, ma fa’afeiloa’ia le fanau ma le fiafia!”

O nisi o nei metotia sa fa’ailo, e matua aoga tele ina ia a’oa’oina ai le aufaigaluega i totonu o Nofoaga mo le Tausiga o Fanau, A’oga Fa’ata’ita’i, ma Level K5. O tausaga nei e sili ona faigata ona fa’anofo gofie le fanau, aua e le’i fa’atonu a’ia’i, ae na ia fa’ailoa, “Ia e iloa ona faia mea fou e fa’aosofia ai le fiafia i loto o le fanua, ona e maua lea o latou loto!”

O le tama’ita’i fa’atonusili o le Matagaluega o Alagamanuia Lautele a le Malo, Leilua Stevenson sa avea ma fofoga taumomoli o le polokalama fa’asolo na fa’atino ai lea fonotaga taua tele. Na mua’i tu’uina le avanoa i le Fa’atina o le Atunu’u, Maryann Taufa’asau Tulafono na te saunoa mai ai e amatalia folasaga o le taeao fesilafa’i.

Sa ia fa’ailoa mai le aoga ona fa’atulaga ma fa’asolo lelei le auaunaga o le fanauiti i se faiga e mafai ai ona maua le sini autu, ia a’oa’oina lelei o tatou fanauiti, ia tima’ia vave o latou olaga, a’o le’i lutia mai i le tele o fa’afitauli o le olaga pe a matutua a’e ma avea ma talavou.

Ua i ai le fa’atulaga matagofie ua saunia e le Komiti Fa’afoe na tofia fa’apitoa e le afioga le Kovana sili, i lana “Komiti Fa’afoe mo le Fanauiti.” O i latou nei o taiulu uma lava o Matagaluega eseese, e nafa ma le tausiga lelei o fanauiti a le malo o Amerika Samoa: DHSS, DOE, ECE, Public Health ma avea loa le fa’atina o le atunu’u ma latou Ta’ita’ifono.

O i latou nei ua va’ai toto’a i le agava’a o i latou ua faigaluega i totonu o nofoaga o tausia fa’apitoa ai fanauiti, Day Care Centers, fa’atasi ai ma le vasega o faia’oga i totonu o le Polokalama a le ECE, ma ua toe una’ia e toe a’o’oga e aunoa ma se totogi, ma ua agava’a ai mo latou tusi pasi, e o gatasi lelei ma le a’oa’oga o maua e nisi i le Malo tele, e faia ai o latou tiute nei! Lea ua silia ma le to’a 80 i latou ua agava’a mo tusi pasi i le fa’ai’uga o lenei fonotaga.