Ads by Google Ads by Google

Fa’amanino Fa’atonusili Soifua Maloloina mafuaaga o ana suiga

O le vaiaso na te’a nei na faalauiloa ai e le Faatonusili o le Matagaluega o le Soifua Maloloina ni isi o ana suiga, e aofia ai le tofia o Dottie Siavii e avea ma Faatonu lagolago mo le vaega o Foma’i; o Fara Utu e avea ma faatonusili lagolago o le matagaluega.

 

“O le mafuaaga autu ua ou faia ai suiga nei, ina ia lelei ma siitia le tautua a le matagaluega i soo se vaega mo le atunuu, o lo’u tiute o le ta’ita’i, o le faia o gaioiga uma e manuia ai le tautua a le matagaluega,” o le saunoaga lea a le alii faatonusili.

 

I se poloaiga faalauaitele na tuuina mai e le alii faatonu ia Motusa Tuileama Toatolu Nua i le aso 15 Fepuari, o lo o ia faalauiloa ai ana tofiga mo Siavii ma Utu.

 

Na ta’ua e Motusa, ua mafua ona ia tofia Siavii i lea galuega, “ina ia ave lana faamuamua i le faaleleia o le tautua a le matagaluega mo le atunuu, ma siitia aoaoga mo le aumaia o foma’i fou e foia ai le faafitauli o lo o i ai o le le lava o foma’i.”

 

Saunoa Motusa e faapea, o le tautua a le Soifua Maloloina e pei o le asia o aiga (home visit), e le gata o le mea lilo e faaitiitia ai le soona lolofi atu o le atunuu mo togafitiga i le falema’i o le LBJ, ae o se auala talafeagai lea e faaleleia atili ai le sootaga i le va o le Ofisa o le Soifua maloloina ma tagata o le atunuu.

 

“O foma’i latou te faatinoina se vaega taua o lea polokalame mo aiga, peitai o le faafitauli i le le lava o foma’i o lo o i ai, o lo o avea ma aafiaga i lenei auaunaga a le matagaluega, atoa ai ma isi foi tautua o lo o manaomia ai le lava o foma’i,” o se vaega lea o le saunoaga a le alii faatonu.

 

Na faaiu lana saunoaga i lona talosagaina o le aufaigaluega ina ia tuuina atu la latou lagolago ia Siavii, aua ua ia talitonu atoatoa i le agavaa ma le tomai o lo o ia te ia.

 

I lona tofia ai o Utu e avea ma sui faatonusili, ua ia talitonuina ai le mafai e lea tamaitai ona tuuina mai le tautua o lo o manaomia e le matagaluega mo le atunuu, e ala i le tomai ma le agavaa o lo o ia te ia.

 

Sa ia faatonuina taitai uma i totonu o le matagaluega ina ia ripoti ia Ms. Utu i soo se faatonuga mo a latou galuega, atoa ai ma isi tautua moomia e pei o tupe mai fafo, mea faigaluega e faatino ai la latou auaunaga, ina ia mautinoa e manuia le tautua a le matagaluega mo le atunuu.

 

Saunoa Motusa e faapea, o se tasi o tautua taua ua faaee atu i tauau o Ms. Utu, o lona taitaia lea o le polokalame e tete’e atu ai i faama’i le pipisi (Non - communicable Disease - NCD), ma o tagata faigaluega tuai uma sa galulue muamua i lalo o le polokalame lea, o le a ripoti atu ia Ms. Utu mo faatonuga i tiute ma galuega e ao ona latou faia.

 

I le tulaga o tagata faigaluega fou e toa fa ua faa faigaluegaina nei e le susuga Motusa, e aofia ai i latou e to’atolu na galulue i le Ofisa o Faamaumauga Faaonaponei (Information Technology - IT) a le malo lea ua tapunia nei, ma le toatasi mai le Ofisa o le alii Kovana.

 

O i latou e toatolu mai le Ofisa o le IT e aofia ai Martha Folegi; Easter Bruce lea sa avea ma taitai ma Jacinta Tialavea, ae o le susuga a Papali’i Marion Fitisemanu e mai le Ofisa o le kovana sili.

 

Saunoa Motusa e faapea, sa finau malosi ina ia faa faigaluega i latou nei i lona Ofisa, ona o le tomai ma le agavaa o lo o ia i latou. O Bruce lea ua galue i le vaega o le IT a le Soifua Maloloina, o Tialavea lea ua vaaia tulaga o tupe mai le feterale a le ofisa, o Folegi lea ua vaaia le vaega o Tagata Faigaluega a le matagaluega, ona o lona tomai sa galue ai i le militeli, ma Fitisemanu lea ua faauluulu i ai le vaega e faamalosia tulafono a le Ofisa.

 

“I le mae’a ai ona ou iloiloina o agavaa ma tomai o i latou nei, ua ou talitonu ai ma le atoatoa, o i latou tonu nei ua fetaui mo le galuega,” o le saunoaga lea a Motusa.

 

A’o le’i tuua a le faatonusili ma le aumalaga a le matagaluega e silia i le toa 22 Tutuila mo Manu’a i le aso Faraile na te’a nei, sa ia faamaonia mai i le Samoa News e faapea, o le autu o le latou malaga lea, o le taumafai ina ia faalautele atili le tautua a le matagaluega i tagata taitoatasi uma o lo o aumau i Manu’a.

 

“O le faanaunauga maualuga, afai e mautu asiasiga i aiga (home visit), o le a faa faigofie foi le galuega a le Falema’i o le LBJ, ma to’aitiiti ai tagata e asia le falema’i i aso ta’itasi,” o le saunoaga lea a Motusa.

 

O le taimi nei i Manu’a, o lo o feagai pea le motusa ma le faafitauli o le leai lea o se foma’i e nofo ma galue tumau ai.

 

Saunoa Motusa e faapea, e na o teine foma’i pasi o lo o galulue i Manu’a i le taimi nei, ae o lo o i ai le faanaunauga o se taimi o le tausaga nei e tatau ona maua ai se foma’i nofo tumau mo Manu’a.

 

O lo o i ai le faanaunauga o le Ofisa o le Soifua Maloloina, o le a latou galulue faatasi ma le alii fomai ia Dr. Tuiolosega lea o lo o faauluulu i ai le tautua a le Manu’a Health Center, mo le faamautuina lea o tautua e talafeagai mo tagata o lo o aumau i le motu.

 

O le faaiuga o le vaiaso nei e toe taliu mai ai i fanua le faigamalaga a le matagaluega, ma fuafua ai loa le isi a latou malaga mo Aunuu i le amataga o le masina o Mati.