Ads by Google Ads by Google

Alofa: Fa'avae ai Aiga

Ina ua va’aia le ataata o ave o le la i le taeao, na amata ai loa ona ‘eli le tu’ugamau o le lo’omatua.

O le tu’ugamau, ua o’o i le ono futu le loloto, ona au mai lea o ma’ama’a papa’e mai le matafaga, ua teuteu mai ai totonu o le tu’ugamau. O autafa o le lua, e leai ni ma’a mole na tu’u i ai, e leai fo’i ni sima, ua na o le palapala lava i au tafa. Ua ma’ea le tu’ugamau, ma ua malolo fo’i taulele’a sa o latou fa’atinoina lea galuega lelei. O tu’ugamau ia sa tanumia ai o tatou tu’ua i na ona po, sa leai se tigaina, po’o se muimui i le tele o tupe ua alu. Sa leai fo’i se manatu o se tasi ua amo to’atasi e ia le mamafa o le avega, ae nofonofo isi, e leai.

O le siapo na fai e le tuafafine o Pule, le lo’omatua o Naomi, o lea na afifi ai le tino maliu o Silia. O le ofu fa’aipoipo o Tagiilima, lea na toe laga mai e lona uso, o lea ua alu ma si ona tina, ua malie i ai Tagiilima i le tonu na fai e Naomi, ina ia avane le ofu fa’aipoipo o Tagiilima e malaga ma Silia.

O se va’aaiga fa’amomoi loto ua molimauina nei e tagata na au ai i toe sauniga o Silia. I le taimi na tu’u ifo ai lona tino maliu i lona nofoaga mau, sa iloa ma molimau ai tagata i le fanau tama a le lo’omatua, ae maise ai o le tama ulavale o Tovi’o. O le taimi lava na ta’atia mai ai le tino o lo latou tina i totonu o lona tu’ugamau o le taimi fo’i lea na oso ai i totonu le tama ma tauvala’au mai i tagata e asu atu le palapala. Ua leai se tasi e le i o’otia lona loto i lea taimi, “Tina, Tina, nofo mai i luga, e te fai mai lava oe o Tagiilima mea uma, ua e va’ai la i ai, o lea ua e alu a’o lea ua sau Tagiilima, Tina….Tina, nofo mai i luga.”

Ua ma’ea toe sauniga o Silia, ua alo nei le aiga i ana fa’aaloaloga e pei ona masani ai le atunu’u.

O fa’aaloaloga uma sa feagai ma le aiga i lea aso, ua leai sona ‘ese’esega ma fa’aaloaloga na alo i ai i le aso fiafia o Tagiilima ma Lameko. Na va’aia le alofa tula’i o aiga, uo ma e masani, ua le gata i lea, a’o nisi tagata o le nu’u e le tau aiga, ae ua o’o ane e molimoli o latou valevale alofa mo Pule ma lana fanau, fa’apea le aiga, ona o le to’esea o le tina ia Silia.

Ua taliu fo’i le mamalu o le afio’aga ma le malilie i fa’aaloaloga na alo i ai le auaiga o Puleimeauma. Na va’aia e tagata le gaioi a Lameko, ua le toe ‘alo i se mea e fai. A iloa e Lameko ua tau fa’aletonu pusa pilikaki ma nisi mea e fa’amautu ai fufuaga a le aiga, e tete’i lava le aiga ua solomuli mai le ta’avale ma se uta. E le i fa’atamala fo’i matua o Lameko ina ua o’o ane e fa’ailoa le la tama i le maliu o le tina o Tagiilima.

O le tuafafine o Pule, le lo’omatua o Naomi sa gafa ma fuafuaga uma a le aiga, e fai o totonu, ae ua fa’apea ma fafo. Na iloa atu nei e Naomi le gaioi mai o le to’alua o lona uso la’ititi le tamaloa o Pio, e fai o fafo, a’o totonu o le fale.

Ua ‘ata’ata le lo’omatua ma fa’apea ifo i lona mafaufau, “Pio, o le na ua e tu tonu lava i lou tofi, ua aoga upu ma tala e lafo atu ia te oe, ua fa’agaioi ai musele o le faiai i taimi o fa’alavelave o le aiga.” Na avea mafaufauga ia o le lo’omatua ma ala na ‘ata’ata ai ma toe tauvala’au atu i le isi itu lea e nofo nofo mai ai le to’atele o lona ‘auaiga. Na ona iloa mai lava ua tilotilo atu Naomi i le itu lea o lo’o i ai, e pei o le a noa le tau fai laututu i luga ma gaioi, aua o le upu moni, e uma ona tu’i i ma’a e le lo’omatua pe a va’ai atu o nofo nofo mai.

O le aganu’u masani lea a Samoa, o le alofa, o le fetausia’i, o le fetufa’ai o nai mea e maua, o le fesoasoani o le tasi i le isi i taimi o faigata ma puapuaga o le olaga. O le feavata’i ma le tausi aiga. O na mea lelei uma, e faia ma le loto fiafia ma le loto malie o le tagata.

Ina ua ma’ea sauniuniga uma a le aiga, na toe fo’i ai loa Lameko i Apia ona o lana galuega, ae ua nofo Tagiilima, se i fai ni aso o si ona tina, ma se i mafuta i si ona tama ma lona aiga. Ua le taunu’u le fa’aiuga na manatu i ai Lameko, o le a nonofo lea i le aiga o Tagiilima i tua.
 
O aso uma o le mafutaga a Tagiilima ma lona tama, sa o la’ua talatalanoa ai i le mafua’aga ua vave ai ona to’esea lona tina. “Tagi, ua e iloa, o le loto ma le mafaufau o lou tina o oe, ua ou fiu fo’i e fautua i ai, ae ua le mafai lava, o lea la ua tupu mai ai le fa’alavelave, e talofa e, i si lo’omatua, e le pau sa’u tala e fai atu i ai, a’o lenei ua leai se isi e toe nofo mai.” E tatalanoa lava Pule ma Tagiilima ma fetagisi, ua toe mafaufau i uiga o le lo’omatua o Silia, ae maise ai pe a malotia le fale i ni a latou malo. “Tama, va’ai oe, i le aso na oulua o atu ai e asi atu a’u i le aiga o Lameko, na fa’alogoina lava i o’u tino, e le gata i lea, a’o le taimi atoa na sau ai le pasi, na ou fa’alogo atu ua pei e maniti o’u tino, e foliga mai o le a i ai se mea o le a tupu. O le po lea na oulua na o tatou talatalanoa ai, na ou tau i’ite lava, ona ua ‘ese lana talanoa mai i a te a’u i lea po, a’o lea ua sa’o lava o’u masalosaloga, talofa e, i si o’u tina.”

Na va’aia e le toeaina o Pule le maligi ifo o loimata o lona afafine i lea taimi. Ua o’o ai fa’alogona e fa’apea, ua le toe nofoia le nofoa o Tavita, ua lilo atu ona foliga, ua le toe va’aia ona foliga sa masani ai a’o fa’afesaga’i i aso uma, ma le mafutaga fai fai pea i lea aso ma lea aso.

Ua toe fo’i Lameko na o lona tino i lona aiga, a’o lona loto ma lona fatu ua nofo ma Tagiilima i lona aiga. Ua mausali le fuafuaga a Lameko, o le a punou e fai le fale e nofo ai le tama o Tagiilima i tua, atonu o le a mafai ai ona fiafia lona to’alua, ma o la nonofo mau i lona aiga i Apia.

Na fa’ate’ia Tagiilima ma lona tama ina ua o’o atu loli tetele ma uta e fau ai le fale. Ua na o le nofo o Tagiilima ona leai se la tala ma Lameko e tusa ai ma lea fuafuaga, a’o lenei ua va’ai mai nei, ua o’o atu uta o mea faufale mo le galuega.

Na tuli nei e Lameko tama o le aufaigaluega i tua, e ave uta nei, ma tu’u le tusi i lona to’alua o Tagiilima. A’o le i lauina le tusi, ua amata ona maligi ifo loimata o Tagiilima, ua lagona le loto fa’afetai ma le alofa i lona to’alua, ona o lenei fuafuaga ua sili ona lelei ua ia faia, ua le gata mo ia, ae ua aofia ai ma lona tama ma lona aiga.
 
I totonu o le tusi, o lo’o i ai le tupe, e fa’asoasoa mo a latou mea’ai, ae fa’atali le galuega se i o’o ane i le fa’aiuga o le vaiaso ona amata lea.

Ua toso a’e e le toeaina o Pule le pito o lona ie ma tau soloi ai ona mata, “Tagi, ma’imau pe ana fa’apea o lo’o soifua mai lou tina, se i va’ai ma molimau, i le alofa ma le agalelei o si ou to’alua.”
 
E faia pea